Παιδιά Υψηλών Ικανοτήτων: Οι Συναισθηματικές Δυσκολίες της Χαρισματικότητας

Χαρισματικό (gifted) ή ταλαντούχο (talented) είναι το άτομο που δείχνει ή έχει το δυναμικό για μία ιδιαίτερα υψηλή ή ξεχωριστή απόδοση σε έναν ή περισσότερους τομείς» (Τσιάμης,2006). Ως αποτέλεσμα των ιδιαίτερων ικανοτήτων τους, τα χαρισματικά παιδιά συχνά αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην κοινωνική και συναισθηματική τους ανάπτυξη και πολλά από αυτά βιώνουν αισθήματα απομόνωσης, κοινωνικής ματαίωσης, ακόμα και κατάθλιψη.

Στην ερώτηση «Τι σημαίνει να είσαι χαρισματικός;», ένα δωδεκάχρονο κορίτσι από την Πενσυλβανία απάντησε:

A (Afraid) Φοβισμένη, ότι κάποια στιγμή θα κάνω κάτι λάθος και όλοι θα το προσέξουν.
G (Guilty) Ένοχη, όταν πιέζομαι να μην κάνω το καλύτερο δυνατό.
I  (Isolated) Απομονωμένη, όταν οι άλλοι με αφήνουν «εκτός ομάδας».
F (Frustrated) Απογοητευμένη, όταν κάνω κάτι σπουδαίο και όλοι γελούν.
T (Terrified) Τρομοκρατημένη, όταν δεν γνωρίζω την απάντηση και όλοι με κοιτάζουν επίμονα.
E (Excited) Ενθουσιασμένη, όταν δημιουργώ κάτι και όλοι το εκτιμούν.
D (Disgusted) Αγανακτισμένη, επειδή οι ιδιαίτερες ανάγκες μου παραμελούνται.
P (Privileged) Προνομιούχα, όταν έχω περισσότερο χρόνο κατά τη διάρκεια του σχολείου να κάνω κάτι για τον εαυτό μου.
E (Embarrassed) Αγχωμένη, όταν ο δάσκαλος ανακοινώνει τους βαθμούς μου.
R (Relieved) Ανακουφισμένη, όταν οι άλλοι δεν γελούν μαζί μου όταν ο βαθμός μου είναι μικρότερος του 100%.
S (Satisfied) Ικανοποιημένη, όταν μπορώ να βοηθήσω κάποιον άλλο σε κάτι που δεν καταλαβαίνει.
O (On top of the world) Στην κορυφή του κόσμου, όταν κάποιος λέει ότι του αρέσει η δουλειά μου.
N (Nervous) Ταραγμένη, όταν πιέζομαι για να επιτύχω πάντα το καλύτερο. 
Πηγή: Delisle, J. R. (1987). Gifted Kids Speak Out. Minneapolis: Free Spirit Publishing.

Τρόπος Λήψης Απόφασης: Είστε Ορθολογικός, Διαισθητικός ή Εξαρτημένος Τύπος;

Η λήψη αποφάσεων αποτελεί σημαντικό στοιχείο της καθημερινής μας ζωής και καθορίζει την μετέπειτα πορεία και τα αποτελέσματα μας σε ποικίλους τομείς δραστηριότητας. Το πλήθος των αποφάσεων που καλούμαστε να λάβουμε είναι τέτοιο που αρκετές φορές αποφασίζουμε ασυνείδητα και μηχανικά.

Ο κάθε άνθρωπος υιοθετεί από τα πρώτα στάδια της ζωής του ένα προσωπικό στυλ λήψης απόφασης, το οποίο τον χαρακτηρίζει με κάποιες παραλλαγές και στην μετέπειτα ζωή του. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι λαμβάνει αποφάσεις με τον ίδιο τρόπο καθόλη τη διάρκεια της ζωής του. Ο τρόπος λήψης αποφάσεων εξελίσσεται δυναμικά και διαφοροποιείται μέσω της συνεχούς μάθησης και της απόκτησης εμπειρίας.

Εσείς με ποιό τρόπο λαμβάνετε αποφάσεις; Συμπληρώστε το ερωτηματολόγιο που ακολουθεί και ανακαλύψτε ποιός τύπος λήψης απόφασης σας χαρακτηρίζει.

Εωτηματολόγιο Τρόπου Λήψης Απόφασης

Αντανάκλαση Συναισθημάτων: Όταν το συναίσθημα γίνεται καθρέπτης…


Κατά τη διάρκεια της συμβουλευτικής διαδικασίας, τα μηνύματα του συμβουλευόμενου μπορεί να περιέχουν γνωστικό υλικό, συγκινησιακές/συναισθηματικές πληροφορίες ή και τα δύο. Εάν ο σύμβουλος επιλέξει να αντιδράσει στη συναισθηματική πλευρά του μηνύματος και να παρουσιάσει στο συμβουλευόμενο το συναίσθημα που μόλις μετέδωσε, χρησιμοποιεί τη δεξιότητα της αντανάκλασης συναισθημάτων. Συχνά, στην επικοινωνία του με το σύμβουλο, ο συμβουλευόμενος μπορεί να αποφύγει ή να παραλείψει να κατονομάσει τα συναισθήματά του, οπότε ο σύμβουλος θα πρέπει να τα συμπεράνει είτε από τη μη λεκτική συμπεριφορά είτε από το περιεχόμενο του μηνύματος.

Η δεξιότητα της αντανάκλασης συναισθημάτων χρησιμοποιείται προκειμένου να διευκολύνει το συμβουλευόμενο στην αναγνώριση, διαλεύκανση και έκφραση των συναισθημάτων του. Θεωρείται σημαντική και είναι απαραίτητη στη διερευνητική φάση της συμβουλευτικής, δεδομένου ότι επικουρεί το συμβουλευόμενο στη βαθύτερη εξερεύνηση των συναισθημάτων του. Ενθαρρύνοντάς τον να αναγνωρίσει, να αποδεχθεί και να βιώσει τα συναισθήματά του, του προσφέρει την ανακούφιση που έχει ανάγκη και τον οδηγεί στην κάθαρση (Hill & O’Brien, 1999).

Στο χώρο της εκπαίδευσης, η αντανάκλαση συναισθημάτων συμβάλλει ιδιαίτερα στην ανάπτυξη ουσιαστικών σχέσεων μεταξύ εκπαιδευτικών και μαθητών. Βοηθώντας τους μαθητές να αναγνωρίσουν και να κατονομάσουν τα συναισθήματά τους και να τα ξεχωρίσουν από άλλες πράξεις ή γεγονότα, οι εκπαιδευτικοί δείχνουν ότι ενδιαφέρονται γι’αυτούς και ότι τους παρακολουθούν προσεκτικά. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να βοηθήσει στην εξισορρόπηση των συναισθημάτων με τη συμπεριφορά τους και σε μία κατάσταση ηρεμίας και συγκρότησης του εαυτού τους (Morse &Ivey, 1996).

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
Μαθήτρια σε καθηγητή της:
-Τσακώθηκα με τη μητέρα μου. Μου είπε ότι θα αποτύχω στις εξετάσεις γιατί είμαι τεμπέλα. Θύμωσα τόσο που έτρεμα. Δεν ξέρω τι να κάνω όταν μου λέει τέτοια πράγματα. Γιατί να μην μπορεί να με στηρίξει ηθικά, όπως κάνουν οι γονείς των συμμαθητριών μου;

Απάντηση/αντίδραση καθηγητή:
-Είσαι έξαλλη με τη μητέρα σου.
-Σε πληγώνει το γεγονός ότι η μητέρα σου δεν σου δείχνει εμπιστοσύνη!

Πηγή: Μαλικιώση-Λοϊζου, Μ. (2001).Η Συμβουλευτική Ψυχολογία στην Εκπαίδευση: Από τη Θεωρία στην Πράξη. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.