Η "Ψυχολογία του Γάμου"

Ο γάμος είναι κοινωνικός θεσμός που υπάρχει από παλιά, από τότε περίπου που ο άνθρωπος έζησε μέσα σε οργανωμένη κοινωνία. Ως «κοινωνικό ον» από την αρχή χρειάστηκε να δημιουργήσει μια κάποια επαφή και να ζήσει ένα είδος, ένα σχήμα ομάδας. Αυτός ο κοινωνικός θεσμός πήρε διάφορες μορφές στην πορεία της ιστορίας. Στη σημερινή του μορφή, λέμε ότι γάμος είναι η νόμιμη συμβίωση δύο ετερόφυλων.
Πώς αντιμετωπίζει ο άνθρωπος το γάμο; Ποιες στάσεις παίρνει απέναντι στο γάμο και πώς βλέπει το θεσμό αυτό;

Ξεκινώντας από την νηπιακή ηλικία, τα παιδιά από τεσσάρων έως έξι ετών, δημιουργούν ένα είδος ταύτισης και θέλουν να παντρευτούν τον μπαμπά ή τη μαμά ανάλογα με το φύλο. Το κοριτσάκι θέλει να παντρευτεί τον μπαμπά, είναι ο πρώτος άνδρας που διαλέγει. Το αγόρι συνήθως τη μαμά, είναι η πρώτη γυναίκα που διαλέγει. Είναι το γνωστό Οιδιπόδειο σύμπλεγμα που εξακολουθεί να υπάρχει κάποιες φορές έως την έσχατη ηλικία.

Όταν μεγαλώσει το παιδί και γίνει επτά ετών πηγαίνει πια στο σχολείο. Τότε αναζητά το σύντροφο έξω από την οικογένεια. Συνήθως η ομάδα που του προσφέρεται είναι η σχολική. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός τα παιδιά της ηλικίας αυτής να αποκαλύπτουν στους γονείς για το συμμαθητή ή τη συμμαθήτρια που θα ήθελαν να παντρευτούν.

Φτάνουμε στην ηλικία των έντεκα, δεκατριών για να έως δεκατεσσάρων ετών. Σε αυτή την ηλικία είναι χαρακτηριστικό ότι τα παιδιά δεν θέλουν συζήτηση για το γάμο κι αν ακόμη κάποιος του μιλήσει έστω και για αστείο τα παιδιά θα πουν αμέσως «εγώ δεν παντρεύομαι, άφησέ με ήσυχο». Σταματούν τη συζήτηση για να έρθει η ηλικία των δεκατεσσάρων μέχρι δεκαοχτώ, ηλικία εφηβική, όπου πια το θέμα προβληματίζει. Ο έφηβος δεν μπορεί να αγνοήσει το πρόβλημα αυτό, βασανίζεται, αλλά βασανίζεται για τον εαυτό του, χωρίς να κάνει συζήτηση με τους μεγάλους. Πολλές φορές δείχνει ότι περιφρονεί το άλλο φύλο, δεν το καταδέχεται, ωστόσο κατά βάθος επιδιώκει την παρέα μαζί του.

Μη νομίσουμε όμως ότι οι ενήλικοι έχουν σαφέστερη εικόνα του γάμου από ό,τι έχουν τα παιδιά. Βασική σημασία για το θέμα έχει η εικόνα για το γάμο που έδωσαν στο νέο άνθρωπο οι γονείς του. Το πρώτο δείγμα, το πρώτο παράδειγμα που παίρνει ο άνθρωπος για το γάμο είναι το πώς έζησε αυτό το φαινόμενο, που λέγεται συμβίωση, μέσα στην οικογένειά του. Αν οι γονείς του δώσουν παράδειγμα ανθρώπων που είναι αγαπημένοι, που συνεννοούνται, τότε αυτό το παράδειγμα θα ακολουθεί τον άνθρωπο και σπάνια θα βγει έξω από τα πλαίσια που του διέγραψε η ψυχολογία των γονέων του.

Από έρευνες για το θέμα, έχει προκύψει το συμπέρασμα ότι «ευτυχισμένα» ζευγάρια γίνονται από «ευτυχισμένους» γονείς. Όταν οι γονείς είναι ευχαριστημένοι, τότε προδιαθέτουν τα παιδιά τους για αρμονική ζωή. Αντίθετα, όταν δεν εναρμονίζονται οι σχέσεις των γονέων, τότε ρίχνουν το σπόρο για μία δύσκολη προσαρμογή των παιδιών τους στη συζυγική τους ζωή.

Υπάρχουν ενήλικες που βλέπουν το γάμο θέμα πολύ δύσκολο και υποφέρουν όταν τους κάνει κάποιος σχετική συζήτηση. Κλείνονται στον εαυτό τους και δεν θέλουν να συζητήσουν. Αυτό το φαινόμενο παρουσιάζεται και στις γυναίκες, περισσότερο όμως στους άνδρες όταν μάλιστα περάσουν μία ορισμένη ηλικία, έχοντας επιτύχει πολλά πράγματα ώστε δεν μπορούν να συνηθίσουν σε μια ιδέα γάμου, εξάρτησης, προσαρμογής. Μία άλλη κατηγορία ενηλίκων είναι εκείνοι που φοβούνται το γάμο ως δέσμευση, μήπως χάσουν την ελευθερία και την ανεξαρτησία τους. Τέλος, υπάρχει η στάση των νέων απέναντι στο γάμο που δεν έχουν ξεκαθαρίσει μέσα τους τι ακριβώς επιζητούν μέσα από αυτό.
Σε κάθε περίπτωση, ο γάμος αποτελεί μια σοβαρή υπόθεση στη ζωή του ατόμου και απαιτεί ωριμότητα σε βιολογικό, πνευματικό αλλά και ψυχολογικό επίπεδο ώστε να το οδηγήσει στην ολοκλήρωση.
Πηγή: Χουρδάκη, Μ. (2000). Οικογενειακή Ψυχολογία. Αθήνα: Leader Books.