Κάθε νέα αρχή μοιάζει με τη μεταμόρφωση μιας πεταλούδας: αφήνουμε πίσω το παλιό μας κουκούλι και δοκιμάζουμε τα νέα μας φτερά. Για να τα καταφέρουμε όμως πρέπει να περάσουμε από ορισμένα στάδια.
Μέσα μας η «μάχη» μαίνεται καιρό τώρα. Στην επιφάνεια όλα κυλούν ήρεμα, τροχοδρομημένα σε γνωστά μονοπάτια. Απροειδοποίητα κάτι συμβαίνει και μας απογυμνώνει μπροστά στη νέα αρχή που καλούμαστε να επιλέξουμε. Για να μας κινητοποιήσει οποιαδήποτε αφορμή όμως «πρέπει μέσα μας να είμαστε σχεδόν έτοιμοι. Έτοιμοι να αλλάξουμε κάτι στον εαυτό ή την καθημερινότητά μας που δεν μας αρέσει ή δεν μας ικανοποιεί αρκετά. Οι αφορμές ολοκληρώνουν απλά ένα μισοτελειωμένο εσωτερικό παζλ από κομμάτια που μας έχουν κουράσει». Κι αν για κάποιους οι αφορμές είναι ευχάριστες, όπως ένας έρωτας που παρασέρνει τα πάντα με την άφιξή του, πολλές φορές αλλάζουμε γιατί βιώνουμε ένα σοβαρό τραύμα. Ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, ένα οδυνηρό διαζύγιο, μία σοβαρή ασθένεια ή τραυματισμός, μπορούν να ανατρέψουν τη ζωή μας και να μας οδηγήσουν, «αναγκαστικά» στην αλλαγή. «Στην περίπτωση του τραυματισμού αλλάζουμε, ακόμη κι αν δεν προϋπήρχε μέσα μας η ανάγκη. Γιατί «τραύμα» σημαίνει ‘βίαιος αποχωρισμός’ από ένα κομμάτι του εαυτού μας, συναισθηματικός ακρωτηριασμός…Άρα το τραύμα επιφέρει την αλλαγή χωρίς να μας επιτρέψει να προετοιμαστούμε. Εμείς πρέπει να προσαρμοστούμε σε αυτή σε δεύτερο χρόνο». Συχνά μπορεί να αμφιβάλουμε για το αν η αφορμή που αδράξαμε μπορεί να μας σπρώξει να αλλάξουμε. Σε αυτές τις περιπτώσεις, όπου η σύγχυση γύρω από το τι πραγματικά επιθυμούμε διογκώνεται, οι λίστες μπορούν να μας βγάλουν από τη δύσκολη θέση.
Δεν είναι πάντα εύκολο να αφήσουμε πίσω μας ένα κομμάτι της ζωής μας ή του εαυτού μας – ακόμη κι αν αυτό προς το οποίο κατευθυνόμαστε μας γεμίζει όνειρα και ελπίδες. Γιατί κάθε νέα αρχή ξεκινά στο ημίφως του αγνώστου και το άγνωστο μας φοβίζει , σπέρνει μέσα μας αβεβαιότητα και ανασφάλεια. Το γνωστό, το εδώ και το τώρα, μπορούμε να το ελέγξουμε, έχουμε μάθει να το αντέχουμε και να το αντιμετωπίζουμε. Γι’αυτό άλλωστε συχνά χρειαζόμαστε χρόνο μέχρι να αποφασίσουμε να το αφήσουμε πίσω, να πιστέψουμε στην επιλογή και τις δυνάμεις μας. «Όταν έχουμε τελματώσει στη ζωή μας πιάνουμε το μυαλό μας να ξεφεύγει, σαν ένα χαρτί που μας το παίρνει ο αέρας από τα χέρια. Σκεφτόμαστε λύσεις «μαγικές», αρχίζουμε να φανταζόμαστε τι είναι αυτό που πραγματικά θα θέλαμε να πετύχουμε κι έτσι ένα κομμάτι αυτού του, μέχρι πρότινος τρομακτικού, αγνώστου, σχηματοποιείται, γίνεται οικείο κι αρχίζει να μας τραβάει προς την αλλαγή, κάνοντάς μας να ξεπερνάμε το φόβο του».
Αν εχθρός του καλού είναι το καλύτερο, εχθρός της αλλαγής είναι η συνήθεια. Μία συνήθεια που εκφράζεται εύγλωττα μέσω της εσωτερικής εκείνης φωνής που μας διατάζει να σταματήσουμε όσο ακόμη προλαβαίνουμε, ή δια στόματος αγαπημένων και γνωστών που, άλλοτε διστακτικά και άλλοτε δυναμικά «δεν μας αναγνωρίζουν». Παρόλα αυτά, όσο κι αν ο άνθρωπος τείνει να προτιμά το γνωστό, η ίδια η ανθρώπινη φύση μας σπρώχνει προς την αλλαγή. «Εξελικτικά έχουμε ανάγκη να δεχόμαστε καθημερινά ένα βαθμό αισθητηριακής διέγερσης, γεγονός που εξηγεί γιατί ο άνθρωπος, αν και βολεύεται στο γνωστό, είναι φτιαγμένος για να αποζητά το νέο. Όταν ακόμη μέναμε σε σπηλιές η ίδια φύση μας παρείχε την απαραίτητη ‘δόση’ διέγερσης. Στο σημερινό πολιτισμό τα ερεθίσματα αυτά είναι περισσότερο εγκεφαλικά παρά αισθητηριακά, αλλά ο άνθρωπος δομικά δεν κατάφερε να ακολουθήσει αυτήν την εξέλιξη, στερούμενος έτσι την αναγκαία διέγερση. Γι’αυτό άλλωστε προσπαθούμε να τη δημιουργήσουμε μόνοι μας, ακούγοντας μουσική ή βλέποντας μια ταινία τρόμου…Επειδή λοιπόν το οικείο καταλήγει συχνά ‘βαρετό’, αναζητάμε αυτή τη διέγερση στο νέο και το άγνωστο».
Μέχρι να φτάσουμε σε αυτό το σημείο, μπορεί προηγουμένως να έχουμε περάσει δια πυρός και σιδήρου, είναι όμως μια διαδικασία που τις περισσότερες φορές ατσαλώνει τη θέλησή μας. «Η αλλαγή είναι μια αργή κι επίπονη διαδικασία. Μπορεί να φαίνεται εύκολο να αλλάξουμε την εξωτερική μας εμφάνιση, επιλέγοντας ένα πρωτότυπο κούρεμα. Μέσα μας όμως η αλλαγή χρειάζεται χρόνο για να γίνει κτήμα μας. Γιατί ο εαυτός μας είναι ένα σύνολο από μικρότερα κομμάτια: σκέψεις, συμπεριφορές, ιδέες, αξίες, επιλογές…Όταν κάποια από αυτά τείνουν να αλλάξουν, πρέπει να συμπαρασύρουν και τα υπόλοιπα, για να είμαστε συνολικά έτοιμοι για αλλαγή». Το σημαντικό είναι να θυμόμαστε πως θα χρειαστεί να κάνουμε αρκετά βήματα μέχρι να φτάσουμε στον προορισμό μας. « Ας αφήνουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας τον τελικό στόχο, και ας μεθοδεύουμε σταδιακά βήματα, οπότε νιώθουμε έτοιμοι. Γιατί συνήθως, όταν θέλουμε να κάνουμε μία νέα αρχή, εστιάζουμε στο αποτέλεσμα ξεχνώντας να κοιτάξουμε την αλλαγή ως διαδικασία. Αυτό κρύβει την παγίδα, θαμπωμένοι από το στόχο, να μην υπολογίζουμε τις ενδιάμεσες δυσκολίες και το πώς θα τις αντιμετωπίσουμε. Έτσι μπορεί να καταλήξουμε να θεωρούμε την αλλαγή ακατόρθωτη και να εγκαταλείψουμε την προσπάθεια. Τολμώντας όμως μικρά βήματα μπορούμε να αντιπαλέψουμε το φόβο και τις αναποδιές. Κι όταν κάποτε βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα σφάλμα ή μια δυσκολία, τότε πρέπει να αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας με κατανόηση κι αγάπη και να του αναγνωρίζουμε το δικαίωμα να οπισθοχωρήσει λίγο ώστε να ανασυγκροτηθεί».
Απόσπασμα από το άρθρο της καθηγήτριας Ψυχολογίας, Ντάβου Μπετίνας, στο περιοδικό Psychologies, Νο 08, Ιανουάριος 2011.
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου