Ας μην cyber(υπερ)-βάλλουμε στο Διαδίκτυο!

Θέλουμε να αναζητήσουμε μία πληροφορία… μπαίνουμε στο Διαδίκτυο.
Θέλουμε να επικοινωνήσουμε με τους φίλους μας… μπαίνουμε στο Διαδίκτυο.
Θέλουμε να γνωρίσουμε νέα άτομα… μπαίνουμε στο Διαδίκτυο.
Θέλουμε να παίξουμε… μπαίνουμε στο Διαδίκτυο.
Θέλουμε να περάσουμε τον ελεύθερο χρόνο μας… μπαίνουμε στο Διαδίκτυο.

Ο εθισμός στο Διαδίκτυο είναι μια σχετικά νέα μορφή εξάρτησης, η οποία βρίσκεται υπό εξέταση από την επιστημονική κοινότητα προκειμένου να οριοθετηθεί, αφού, η εξάρτηση από το διαδίκτυο δεν είναι ακόμα μια κλινική οντότητα που συναντάμε σε εγχειρίδια ψυχιατρικά. Έχουν υπάρξει πολλοί ορισμοί για τον εθισμό από το Διαδίκτυο κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας.

Πιο εξειδικευμένοι ορισμοί του Εθισμού στο Διαδίκτυο είναι: η ανικανότητα του ατόμου να ελέγξει τη χρήση του Διαδικτύου, η οποία τελικά προκαλεί ψυχολογικές, κοινωνικές, σχολικές ή/και επαγγελματικές δυσκολίες στη ζωή του (Davis, 2001; Shapira, 2000; Young, 1998). Η ψυχολογική εξάρτηση στο Διαδίκτυο χαρακτηρίζεται από την αυξανόμενη επένδυση του ατόμου σε δραστηριότητες σχετικές με το Διαδίκτυο, δυσάρεστα συναισθήματα όταν δεν είναι συνδεδεμένο, αυξανόμενη ανοχή στις επιπτώσεις όταν είναι συνδεδεμένο και άρνηση της προβληματικής συμπεριφοράς (Kendell, 1998). Λόγω της ποικιλίας στα ονόματα και τους ορισμούς για την υπερβολική χρήση του Διαδικτύου, είναι σημαντικό να εξεταστεί σε σχέση με τους άλλους αναγνωρισμένους εθισμούς.

 

Σημάδια εθισμού στο Διαδίκτυο

Η Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση αναφέρει ότι γα να διαγνωσθεί κάποιος με εθισμό στο Διαδίκτυο θα πρέπει να πληροί τρία ή περισσότερα κριτήρια από μία σειρά από επτά, ανά πάσα στιγμή, σε μία περίοδο 12 μηνών. Η Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ προσδιορίζει τα παρακάτω συμπτώματα εθισμού στο Διαδίκτυο και τον υπολογιστή.

Ψυχολογικά συμπτώματα

• Αδυναμία του ατόμου να σταματήσει τη δραστηριότητα
• Επιθυμία να περνά ολοένα και περισσότερο χρόνο στο Διαδίκτυο
• Παραμέληση της οικογένειας και των φίλων
• Συναισθηματικό κενό, ή αίσθημα ύφεσης ή ευερεθιστότητα όταν δεν είναι online
• Επανάπαυση στην οικογένεια και τους φίλους σχετικά με τις δραστηριότητες και ευθύνες που του αναλογούν
• Προβλήματα με το σχολείο ή την εργασία
• Αίσθηση ευεξίας, ευτυχίας και ευφορίας όταν βρίσκεται στον υπολογιστή

Σωματικά συμπτώματα

• Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα
• Ξηροφθαλμία
• Ημικρανίες και πονοκέφαλοι
• Προβλήματα και πόνοι στη μέση
• Διατροφικές ατασθαλίες, όπως για παράδειγμα η παράλειψη γευμάτων
• Παραμέληση της προσωπικής υγιεινής
• Διαταραχές του ύπνου και αλλαγές στις ώρες του ύπνου (Young, Kimberly s. 2001)

Οι πιο συνηθισμένες συμπεριφορές που μαρτυρούν τον εθισμό στο διαδίκτυο είναι:

• Ενασχόληση με το Internet (Σκέψεις για προηγούμενες on-line δραστηριότητες ή αναμονή της επόμενης δραστηριότητας on-line)
• Χρήση του Internet σε αυξανόμενες ποσότητες χρόνου για την επίτευξη της ικανοποίησης
• Επαναλαμβανόμενες, ανεπιτυχείς προσπάθειες για έλεγχο ή διακοπή της χρήσης
• Αισθήματα ανησυχία, κακή διάθεση, κατάθλιψη, ευερεθιστότητα κατά την προσπάθεια περιορισμού
• Περισσότερος χρόνος on-line από εκείνον που είχε αρχικά προβλεφθεί
• Διακινδύνευση της απώλειας σημαντικών σχέσεων, της εργασίας, των εκπαιδευτικών ευκαιριών, της σταδιοδρομίας, εξαιτίας της αυξημένης χρήσης
• Ψέματα στα μέλη της οικογένειας, τον θεραπευτή ή άλλους σε μία προσπάθεια απόκρυψης του εύρους της ενασχόλησης με το Internet
•  Χρήση του Διαδικτύου σαν ένας τρόπος διαφυγής από τα προβλήματα ή τα αισθήματα άσχημης διάθεσης και δυσφορίας

Το Διαδίκτυο είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για το σύγχρονο άνθρωπο, αρκεί να μην το χρησιμοποιεί ανεξέλεγκτα.

Πηγή: Παναγοπούλου Αθηνά (2011), Εθισμός στο Διαδίκτυο (εκπαιδευτικό υλικό προγράμματος ΑΡΙΑΔΝΗ).