Πώς να είναι Αισιόδοξος ένας Άνεργος

Η εργασία αποτελεί την κυριότερη απασχόληση στην καθημερινή ζωή του μέσου ενήλικα.  Μας προσφέρει χρήματα, ρουτίνα, επαφή με κόσμο και μια αίσθηση ότι είμαστε χρήσιμοι. Οι άνθρωποι βιώνουν πολλά διαφορετικά συναισθήματα όταν μένουν χωρίς δουλειά, ανάλογα με τον  τρόπο που έχασαν τη δουλειά τους, το χρόνο της ανεργίας, τις μελλοντικές εργασιακές πιθανότητες, την οικονομική τους κατάσταση κ.ά. Θυμός, ανησυχία, λύπη, άγχος, πίεση, φόβος, απογοήτευση, απάθεια είναι μερικά από τα συναισθήματα που κατακλύζουν τον άνεργο και ενισχύονται όσο μεγαλύτερο γίνεται το χρονικό διάστημα της ανεργίας του. Είναι τόσο έντονη η εσωτερική αναστάτωση που μπορεί να προκαλέσει η μακροχρόνια ανεργία ώστε οι ίδιοι οι άνεργοι συχνά αναφέρουν ότι αισθάνονται σαν να  «χάνουν» τον εαυτό τους και τα ταλέντα τους.  Η αυτοεκτίμησή τους κλονίζεται και αναρωτιούνται αν φταίνε οι ίδιοι, κάνοντας σκέψεις όπως «δεν είμαι αρκετά καλός», «κανείς δεν θα με προσλάβει» κ.ά. Σε αυτά μπορεί να προστεθεί το οικονομικό αδιέξοδο το οποίο αποτρέπει την αυτονομία των ανέργων και μπορεί να προκαλέσει φθορά στις διαπροσωπικές τους σχέσεις.  
Τίθεται λοιπόν το ερώτημα: Πώς μπορεί ο άνεργος να διαχειριστεί το διάστημα της ανεργίας ώστε να διατηρήσει τις ελπίδες και τον προσωπικό του έλεγχο για όσο χρόνο δεν έχει δουλειά; Βασική προϋπόθεση είναι να οπλιστεί με υπομονή και επιμονή. Eίναι σημαντικό να έχει ένα σταθερό πρόγραμμα στην καθημερινότητά του (π.χ. τακτικές ώρες ύπνου, καθημερινή αναζήτηση αγγελιών στο διαδίκτυο, άλλες δραστηριότητες), καθώς η ρουτίνα βοηθάει στην καταπολέμηση των συναισθημάτων θλίψης που μπορεί να βιώνει και την αποτελεσματικότερη οργάνωση του χρόνου του. Καλό είναι να μην αφιερώνει όλη την ημέρα στην αναζήτηση της εργασίας, διότι αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να τον αποδυναμώσει.  Ο καθορισμός μικρών και εφικτών στόχων μέσα από ένα δομημένο πλάνο κινήσεων που θα προγραμματίσει να κάνει είναι δυνατόν να ενισχύσει την αισιοδοξία και τη θετική του στάση.  
Επίσης, οι ασχολίες του ελεύθερου χρόνου, η σωματική άσκηση, ο εθελοντισμός και οι «εργασίες επιβίωσης» ανακουφίζουν το αίσθημα μελαγχολίας και κρατούν τους ανθρώπους ενεργούς, δίνοντάς τους ταυτόχρονα σημαντικές ευκαιρίες διασυνδέσεων. Η περίοδος της ανεργίας μπορεί να εξελιχθεί σε σημαντική ευκαιρία για περαιτέρω εκπαίδευση και επιμόρφωση του ατόμου, προσφέροντάς του επιπλέον εφόδια και τη δυνατότητα για ενεργοποίηση και δικτύωση. Μπορεί κανείς να βρει ασχολίες που παρέχονται δωρεάν ή με ελάχιστο κόστος (π.χ. ΚΔΒΜ, πολιτιστικοί σύλλογοι κ.ά.) και να ξεκινήσει δραστηριότητες για όσα πάντα ήθελε να κάνει αλλά ποτέ δεν είχε το χρόνο. Τέλος, το διάστημα της ανεργίας μπορεί να βοηθήσει τον άνεργο να ανακαλύψει σημαντικές πτυχές του εαυτού του και να επανεκτιμήσει τις δεξιότητες και τα ενδιαφέροντά του. Η Επαγγελματική Συμβουλευτική έχει αποδειχθεί σημαντικός αρωγός για τον προσδιορισμό ξεκάθαρων στόχων του ανέργου και τη συναισθηματική του αποφόρτιση. Ο άνεργος παραμένει ένα άτομο με ταλέντα και θα μπορεί να σκέφτεται αισιόδοξα όσο δεν αφήνει την εργασία να του υποδηλώνει τι αξίζει.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της Edujob http://edujob.gr/psychologia/pws-na-einai-aisiodoksos-enas-anergos

Γιατί δεν εξελίσσεται η καριέρα μου;


Η διαχείριση της σταδιοδρομίας μας είναι μία σύνθετη διαδικασία, κατά την οποία ερχόμαστε αντιμέτωποι με ποικίλα προβλήματα. Πολλές φορές, εκτός από τις εξωτερικές δυσκολίες, ερχόμαστε αντιμέτωποι και με εσωτερικά εμπόδια που καθιστούν ανέφικτη την υλοποίηση των επαγγελματικών μας στόχων. Τότε κατακλυζόμαστε από απαισιοδοξία και αρνητικά συναισθήματα, με αποτέλεσμα να μην είμαστε σε θέση να κάνουμε το επόμενο επαγγελματικό μας βήμα.

Τέτοιου είδους εμπόδια μπορεί να είναι:
Συναισθηματικά ερεθίσματα: βιώνουμε εμπειρίες που είναι παρόμοιες με κάποια γεγονότα που βιώσαμε στο παρελθόν. Οι προηγούμενες εμπειρίες και ο τρόπος με τον οποίο τις ερμηνεύσαμε επηρεάζουν την αξία για τον εαυτό μας και τελικά την επαγγελματική μας συμπεριφορά. Για παράδειγμα, η εμπειρία μιας αποτυχίας στο σχολείο ενδέχεται να επηρεάσει την αυτοεκτίμησή μας και να ανακινήσει τα ίδια αρνητικά συναισθήματα όταν αποτύχουμε σε μια συνέντευξη πρόσληψης!   
Ενδοβαλλόμενες αξίες: είναι οι ασυνείδητες συνήθως αξίες μας, οι οποίες βασίζονται σε μηνύματα που έχουμε λάβει σε νεότερη ηλικία από τους γονείς μας ή τους σημαντικούς άλλους. Αυτές οι αξίες μας προκαλούν σύγχυση και μπορούν να μας οδηγήσουν σε λανθασμένες αποφάσεις. Πρόκειται για εσωτερικευμένες αντιλήψεις όπως «πρέπει να βρεις μια σίγουρη δουλειά», «πρέπει να παντρευτείς και να γίνεις καλή μητέρα», «πρέπει να βγάλεις πολλά χρήματα», «δεν πρέπει να ρισκάρεις» κ.ά. που έχουν ως αποτέλεσμα να μην είμαστε πλέον σε θέση να διακρίνουμε τα «πρέπει» από τα προσωπικά μας «θέλω».
Αυτοπεριοριστικές πεποιθήσεις: εδώ μιλάμε για συνειδητές  πεποιθήσεις που περιορίζουν τη ρεαλιστική αντίληψη της κατάστασής μας και μπλοκάρουν την επαγγελματική μας εξέλιξη. Για παράδειγμα, «Όλοι είναι καλύτεροι από εμένα», «Θα αποτύχω», «Είναι πολύ αργά», «Δεν χρειάζομαι τη βοήθεια κανενός» κ.ά. Η πίστη σε αυτές τις αντιλήψεις μπορεί να περιορίσει τον ορθολογικό τρόπο σκέψης μας και, συνεπώς, να μην αξιοποιήσουμε κατάλληλα τις ευκαιρίες που προκύπτουν στην πορεία της σταδιοδρομίας μας. 
Για την αντιμετώπιση αυτών των εμποδίων που δυσκολεύουν μεγάλο αριθμό ενηλίκων είναι χρήσιμη η αναζήτηση συμβουλευτικής υποστήριξης. Η επαγγελματική συμβουλευτική έχει στόχο να διευκολύνει το άτομο ώστε να αναγνωρίσει αυτά τα εσωτερικά εμπόδια και το ρόλο τους στην παρεμπόδιση της επαγγελματικής του εξέλιξης. Μια τέτοια συνειδητοποίηση μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη μιας ρεαλιστικής στάσης και τη δημιουργία παραγωγικών αντιλήψεων για το μέλλον. 

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της Edujob http://edujob.gr/psyhologia/giati-den-ekselisetai-h-kariera-mou

Συναισθηματική αποκάλυψη: Η οδός για μία ψυχικά υγιή σχέση



Αυτή τη στιγμή σε όλο τον κόσμο και σε πολλές διαφορετικές γλώσσες και πολιτισμούς, υπάρχουν πολλά ζευγάρια που συζητούν κάπως έτσι:  

Γυναίκα: «Γιατί δεν μπορείς να μου τηλεφωνήσεις όταν πρόκειται να αργήσεις;» 

Άνδρας: «Κάτι προέκυψε στην δουλειά. Δεν είναι δα και τόσο τρομερό!»
 

Γυναίκα: «Σε περίμενα! Όλοι σε περιμέναμε. Μαγείρεψα και δείπνο!»
 

Άνδρας: «Αφού σου έχω πει, ας τρώτε χωρίς εμένα αν δεν είμαι εκεί. Γιατί κάνεις τόση φασαρία από το τίποτα;»
 

Γυναίκα: «Δεν είναι τίποτα! Μου υποσχέθηκες ότι θα με πάρεις τηλέφωνο! Αυτό δείχνει ασέβεια. Ετοιμάζω το δείπνο και δεν το εκτιμάς ή δε σε νοιάζει. Απλά σκέφτεσαι μόνο τον εαυτό σου».
 

Ο Άντρας (με αηδία): «Γιατί δεν μπορείς να χαλαρώσεις λίγο;»

Μήπως αυτό σας ακούγεται οικείο; Είσαι εσύ που ετοιμάζει το δείπνο σε αυτό το σενάριο και κρυφά αναρωτιέσαι μήπως είσαι όντως «υπερβολική», όπως ο σύζυγός σου κάνει να φαίνεσαι και να ακούγεσαι;  Μήπως ντρέπεσαι κρυφά γιατί δεν είσαι σε θέση να «χαλαρώσεις»; Λοιπόν, είναι απολύτως φυσιολογικό και υπάρχουν αρκετοί συναρπαστικοί ψυχολογικοί όροι για τους οποίους δικαιολογημένα αντιδράτε με τον τρόπο που το κάνετε.

Ανατρέχοντας στην θεωρία προσκόλλησης
Μεταξύ 1960 και 1970, ο John Bowlby, Άγγλος ψυχίατρος και ψυχαναλυτής, ανέπτυξε τη Θεωρία της Προσκόλλησης ή Δεσμού (Attachment theory) η οποία εξηγεί τη δυναμική των ανθρώπινων σχέσεων καθώς και τις όποιες ανασφάλειες μπορεί να υπάρχουν σε αυτές. Με απλά λόγια, η θεωρία αυτή πρεσβεύει ότι η σχέση που είχαμε ως βρέφη με τους γονείς μας ή με τους ανθρώπους που μας φρόντιζαν, παίζει καθοριστικό ρόλο στο πώς θα σχετιζόμαστε σε όλες τις σχέσεις μας στο μέλλον και κατά συνέπεια τι βαθμό οικειότητας θα θέλουμε να καλλιεργήσουμε μέσα σε αυτές.
Μάλιστα, προς το τέλος της δεκαετίας του 80, η θεωρία της προσκόλλησης, επεκτάθηκε και στις ενήλικες σχέσεις, διατυπώνοντας ότι υπάρχουν τέσσερις  βασικοί  τύποι προσκόλλησης, τέσσερις δηλαδή βασικοί τρόποι με τους οποίους σχετιζόμαστε με τους άλλους ως ενήλικες.

Αναλυτικότερα, οι τέσσερις  παρακάτω τύποι  προσκόλλησης/δεσμού:
 1ος τύπος: Αγχώδης / Εμμονικός Tύπος
«Θέλω να έχω απόλυτη συναισθηματική οικειότητα με τους άλλους αλλά συχνά βρίσκω ότι οι άλλοι είναι απρόθυμοι να έρθουν όσο κοντά όσο θα ήθελα. Δεν νιώθω άνετα όταν δεν έχω στενές σχέσεις αλλά μερικές φορές ανησυχώ ότι οι άλλοι δε με εκτιμούν τόσο όσο τους εκτιμώ εγώ».

2ος τύπος : Απορριπτικός- αποφευκτικός δεσμός:
«Νιώθω άνετα χωρίς στενές συναισθηματικές σχέσεις. Είναι πολύ σημαντικό για μένα να αισθάνομαι ανεξάρτητος και  αυτάρκης και προτιμώ να μη βασίζομαι στους άλλους ή να αφήνω τους άλλους να βασίζονται σε  μένα».

3ος τύπος : Φοβικός-αποφευκτικός δεσμός:
«Νιώθω άβολα να έχω στενές σχέσεις με άλλους. Θέλω  συναισθηματικά στενές σχέσεις αλλά το βρίσκω δύσκολο να εμπιστεύομαι ή να βασίζομαι πάνω τους. Κάποιες φορές ανησυχώ ότι θα πληγωθώ εάν αφήσω τον εαυτό μου να έρθει πολύ κοντά με κάποιον».

4ος τύπος:  Ασφαλής δεσμός:
«Είναι σχετικά εύκολο για μένα να έχω στενές συναισθηματικές σχέσεις . Νιώθω άνετα να βασίζομαι στους άλλους και να βασίζονται σε μένα. Δεν ανησυχώ ότι θα μείνω μόνος/η ή ότι οι άλλοι δε με αποδέχονται».

Εάν διαλέξατε τον τέταρτο τύπο, τότε ανήκετε στο 50% των ενηλίκων που νιώθουν τη σιγουριά ότι μπορούν να αγαπηθούν και αισθάνονται άνεση με τις στενές συναισθηματικές σχέσεις χωρίς να αποφεύγουν την οικειότητα  ή να την αναζητούν σε υπερβολικό βαθμό. Υπολογίζεται ότι το υπόλοιπο 50%, ανήκει σε έναν από τους υπόλοιπους  τρείς ανασφαλείς  τύπους προσκόλλησης, είτε δηλαδή αποφεύγουν την οικειότητα, είτε γίνονται εξαρτητικοί και φοβικοί όταν η σχέση είναι στενή είτε δεν εμπιστεύονται ποτέ απόλυτα τους συντρόφους τους.

Ο αγχώδης/τύπος εμμονής είναι και ο πιο εξαρτητικός της παρέας. Υπολογίζεται ότι το ένα δέκατο των ανθρώπων διαμορφώνουν αυτό τον τύπο προσκόλλησης. Επιθυμία τους είναι να έχουν πολύ στενές σχέσεις αλλά αισθάνονται ότι κανείς δεν είναι ποτέ τόσο κοντά τους όσο θα ήθελαν να είναι. Χωρίς οικείες σχέσεις, αισθάνονται μοναξιά και δυσφορία.

Αναζητούν την απόλυτη δέσμευση και συνεχή στοργή. Συχνά τείνουν να εξιδανικεύουν τους συντρόφους , να έχουν έντονο φόβο εγκατάλειψης  κι όταν τελειώνει μια σχέση, βρίσκουν εξαιρετικά δύσκολο να αποδεχτούν το γεγονός. Όσον αφορά τη σεξουαλική ζωή αρέσκονται στην ανοιχτή έκφραση στοργής, τις αγκαλιές και τα χάδια σε αντίθεση με τον Αποφευκτικό τύπο  που προτιμά λιγότερες συναισθηματικές εκδηλώσεις όπως θα δούμε παρακάτω.

Περίπου το ένα πέμπτο των ανθρώπων σχετίζονται με τους άλλους αποφευκτικά/ απορριπτικά. Οι άνθρωποι αυτοί τείνουν να χρειάζονται  να είναι αυτάρκεις και αποφεύγουν να βασίζονται σε άλλους ή να αφήνουν να βασίζονται πάνω τους.

Πολλές φορές υποθέτουν ότι οι άλλοι θα είναι εχθρικοί ή απορριπτικοί και επειδή ακριβώς περιμένουν αυτή την αντιμετώπιση, ανταποδίδουν προκαταβολικά επιδεικνύοντας αποστασιοποίηση ή καυστικότητα και ισχυρογνωμοσύνη. Όσον αφορά τη σεξουαλική ζωή, η αποφευκτική γυναίκα τείνει να μην έχει πολλούς συντρόφους ενώ ο άνδρας είναι πιο ενεργός. Πάντως και τα δύο φύλα τείνουν να μην ευνοούν τη ρομαντική πλευρά του σεξ προτιμώντας πρακτικές που περιλαμβάνουν λιγότερη συναισθηματική επαφή.

Ο Φοβικός-Αποφευκτικός τύπος παρατηρείται στο  ένα πέμπτο των ανθρώπων. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν ανάμεικτα συναισθήματα για τις κοντινές σχέσεις. Από τη μία θέλουν συναισθηματικά στενές σχέσεις, από την άλλη, δεν μπορούν να εμπιστευτούν εύκολα ή να βασιστούν στους άλλους. Ο τρόπος συσχετισμού με τους άλλους είναι κάπως απρόβλεπτος και συχνά έχουν αρνητικές εντυπώσεις όχι μόνο για τους εαυτούς τους αλλά και για τους συντρόφους τους.

Ο Ασφαλής τύπος προσκόλλησης συναντάται στο 50% των ανθρώπων. Τα άτομα με ασφαλή τύπο, μπορούν εύκολα να πλησιάσουν τους άλλους σε μια σχέση και να χαρούν την οικειότητα. Δεν έχουν δυσκολία στο να βασίζονται στους άλλους και επιτρέπουν να βασίζονται πάνω τους.

Ταυτόχρονα,  δεν ανησυχούν για το αν θα γίνουν αποδεκτοί ή για το αν θα μείνουν μόνοι.  Τα ζευγάρια στα οποία και οι δύο σύντροφοι έχουν ασφαλή τύπο προσκόλλησης, έχουν και τις λιγότερο αρνητικές σχέσεις-λιγότερη κριτική, λιγότερες διαμάχες και περισσότερη αποδοχή, κατανόηση και φιλικότητα.

Με βάση τη θεωρία της προσκόλλησης, παρατηρούμε ότι αυτό που κοινά ονομάζουμε «φόβος της οικειότητας» προέρχεται ουσιαστικά από δύο άλλους φόβους οι οποίοι ίσως έχουν δημιουργηθεί από τις πρώτες κιόλας σχέσεις με τους γονείς μας και πιθανώς ενισχυθεί από μετέπειτα εμπειρίες: τον φόβο της απόρριψης / εγκατάλειψης και τον φόβο ότι θα γίνουμε αντικείμενο ελέγχου και εισβολής από τον άλλο με  αποτέλεσμα να χάσουμε τον εαυτό μας. Όταν οι φόβοι αυτοί ενισχυθούν, μπορεί να αποκτήσουν τεράστιες διαστάσεις , με αποτέλεσμα το άτομο, να αποφεύγει τη σύναψη στενών σχέσεων.

Για να αντιμετωπίσετε τον φόβο της οικειότητας
Α) Αναγνωρίστε ποιοί παράγοντες  σας αποτρέπουν από τα να αισθάνεστε άνετα με την οικειότητα και επίσης καθορίστε τι είναι αυτό που πραγματικά θέλετε από μια σχέση.

Β) Κατανοήστε ότι αυτό που συντηρεί τους φόβους σας είναι ότι πιθανώς δεν ξέρετε πώς να τους χειριστείτε .Για παράδειγμα, όσον αφορά το φόβο της εγκατάλειψης/απόρριψης ,θυμηθείτε ότι όσο ζητάτε την επιβεβαίωση των άλλων για να καθορίσετε τη δική σας αξία, τόσο περισσότερο θα αισθάνεστε «χαμηλή αυτοεκτίμηση» όταν η επιβεβαίωση δε σας προσφέρεται. Αντίθετα, όταν η αυτοεκτίμηση πηγάζει από μέσα σας, δεν θα παίρνετε την απόρριψη τόσο προσωπικά ούτε θα χρειάζεστε τους άλλους για να νιώσετε ότι αξίζετε.

Γ) Εάν συχνά φοβάστε ότι οι άλλοι θα σας ελέγξουν, ή θα σας «πνίξουν», με αποτέλεσμα να χάσετε τον εαυτό σας, καταλήγοντας να κρατάτε απόσταση στις σχέσεις σας, μιλήστε στον/στην  σύντροφό σας για τα θέλω σας και θέστε τα όρια σας ξεκάθαρα. Είναι στο χέρι σας να μην επιτρέψετε να γίνει αυτό που φοβάστε και ταυτόχρονα να έχετε υγιείς, ισορροπημένες σχέσεις.

 Έτσι, εάν πάντα πιάνετε τον εαυτό σας να αναρωτιέται εάν ο/η σύζυγός σας  σας αγαπά, αν ρωτάτε επανειλημμένα αν σας σκέφτεται και έχετε την τάση να είστε ανήσυχος/η μέσα στις σχέσεις, τότε πιθανότατα αυτό να σας απασχολεί όλη την ώρα. Σαν παιδί, πιθανότατα μάθατε ότι ο γονέας δεν ήταν αξιόπιστος και αν σας αγαπούσε, δεν είχε μυηθεί στις συναισθηματικές ανάγκες σας. (Πιθανότατα και εκείνος που σας μεγάλωσε, να μεγάλωσε με τον ίδιο τρόπο από τους δικούς του γονείς.)

Εάν ο σύντροφός σας παραπονιέται ότι είστε αποστασιοποιημένος/η, και απαθής,  υπερήφανος για τον εαυτό σας που δεν  χρειάζεστε κανέναν, είναι πιθανό να είστε αποφευκτικός/ή. Πιθανότατα έχετε μάθει από τον πρωταρχικό φροντιστή, αν και σας αγαπούσε, κυρίως ήθελε να είστε αυτόνομοι, να κάνετε το δικό σας μόνοι σας και δεν ήταν τόσο συναισθηματικά ανοιχτός. (Και πάλι, το πιο πιθανό έτσι έμαθε και ο ίδιος από τους δικούς του γονείς.)

Εάν γνωρίζετε ότι ο/η σύζυγός σας, σας αγαπά και νιώθετε άνετα και εύκολα να εκφράζετε την αγάπη σας αντίστοιχα και σε εκείνον/η, είστε ασφαλής. Ο άνθρωπος που σας μεγάλωσε ήταν ανοιχτός, στοργικός, υποστηρικτικός και αξιόπιστος ότι θα είναι εκεί για σας.

Αν την ώρα που διαβάζετε ακριβώς αυτό το τελευταίο και διστάσατε καθώς σκεφτόσασταν ότι, με τον κατάλληλο σύντροφο θα ενεργήσετε πιθανώς διαφορετικά, δηλαδή με ασφάλεια όπως «Ο Ασφαλής τύπος προσκόλλησης», μάλλον θα πρέπει να επιλέξετε μία από τις άλλες κατηγορίες.

Η προσκόλληση πανικού
Έτσι, τώρα έρχεται η ιδέα της προσκόλλησης πανικού. Σύμφωνα με το βιβλίο "Hold Me Tight" της Dr. Sue Johnson, ο τύπος αυτός βρίσκεται στο επίκεντρο όλων των συγκρούσεων μεταξύ των συντρόφων. Τι σημαίνει αυτό;  Στο παράδειγμα του διαλόγου,  το ζεύγος μάλωνε μεν για το δείπνο, όμως κάτω από την επιφάνεια, όπως θα μπορούσε να μαντέψει κανείς, αγωνίζονται για να ακουστούν από το σύντροφό τους και να νιώσουν ότι η σχέση είναι ισχυρή και ασφαλής. Οι σύντροφοι των οποίων επανειλημμένα απασχολούν τις σκέψεις τους με αυτό, είναι πιθανότερο να χρειάζονται αυτή τη διαβεβαίωση και τείνουν συνέχεια να αναρωτιούνται σχετικά με το αν ο σύντροφός τους αγαπά.  Εξίσου το ίδιο τείνουν να χρειάζονται διαβεβαίωση εκείνοι των οποίων οι σύντροφοι είναι αποφευκτικοί  και ως εκ τούτου, θεωρούν ότι είναι δύσκολο να εκφραστούν συναισθηματικά.

Η προσκόλληση πανικού είναι το ίδιο πράγμα με αυτό που συμβαίνει όταν ένα μωρό αισθάνεται ότι η μητέρα του το κοιτάζει ανέκφραστη, γνωστό και ως ακινησία προσώπου. Όταν το μωρό δεν παίρνει καμία συναισθηματική και οπτική ανάδραση από τη μητέρα του ότι το αγαπά και είναι εναρμονισμένο με αυτό, θεωρεί ότι η σχέση δεν είναι ασφαλής και αυτό του προκαλεί πανικό. Γιατί; Επειδή αυτό είναι ένα θηλαστικό και τα θηλαστικά χρειάζονται σχέσεις για να επιβιώσουν. Για παράδειγμα, ένα μωρό ενός έτους  δεν θα πάει πολύ μακριά χωρίς την μητέρα του, αυτός είναι ο λόγος που έχει εξελικτικά κίνητρα για να είναι στοργικός.

Οι ρομαντικές σχέσεις, σε ένα βαθύ επίπεδο, έχει συναισθηματικούς παραλληλισμούς με τις σχέσεις γονέα-παιδιού. Αυτό που χρειαζόμαστε από τον σύντροφό μας, ως εκ τούτου, είναι να αισθανόμαστε ότι μας αγαπούν, ότι μας εκτιμούν, και ότι είμαστε σημαντικοί γι αυτούς. Θέλουμε να νιώθουμε ότι μας «βλέπουν» και ότι η σχέση μας είναι ασφαλής και αξιόπιστη.

Για παράδειγμα στο τέλος του δείπνου (στον αρχικό διάλογο που είδαμε πιο πάνω), η γυναίκα δεν γνωρίζει ότι βιώνει μια αρχέγονη κατάσταση πανικού. Μπορεί ακόμη και να αναρωτιέται, «τι στο καλό συμβαίει λάθος με μένα, φρικάρω γιατί εκείνος αργοπορεί να επιστρέψει για δείπνο; Χρειάζομαι σίγουρα κάποιο ηρεμιστικό ή κάτι τέτοιο». Αλλά, η αντίδρασή της είναι απόλυτα λογική δεδομένου των ακυρωτικών απαντήσεων που εισπράττει από τον σύζυγό της. Απορρίπτει τα συναισθήματά της και αυτό είναι που κλιμακώνει τον πανικό της, επειδή νιώθει ότι εκείνος δεν την «βλέπει» , ότι δεν την καταλαβαίνει ή δεν εκτιμάει την αξία της. Σε αυτό το σημείο είναι σημαντικό να καταλάβουμε τι λέγεται κάτω από την επιφάνεια καθώς η συνομιλία ξεδιπλώνεται.
  •  Γυναίκα: «Γιατί δεν μπορείς να μου τηλεφωνήσεις όταν επρόκειτο να αργήσεις;»
Τι εννοεί: Σου έχω πει αυτό με ενοχλεί και όταν το κάνεις ξανά και ξανά, φοβάμαι ότι στην πραγματικότητα δεν με ακούς καθόλου. Νιώθω πως η γνώμη μου και ως εκ τούτου εγώ ως άτομο, σημαίνει πολύ λίγα για εσένα και στην πραγματικότητα αυτό με κάνει να νιώθω ότι η σχέση αυτή δεν είναι καθόλου ασφαλής.
  •  Άνδρας: «Κάτι προέκυψε στην δουλειά. Δεν είναι δα και τόσο τρομερό!»
Τι εννοεί: Ωχ, άντε πάλι, αν υπερασπιστώ τον εαυτό μου τότε μάλλον θα σταματήσει να μου επιτίθεται και μπορεί  να έχουμε μια ωραία βραδιά.
  • Γυναίκα: «Σε περίμενα! Όλοι σε περιμέναμε. Μαγείρεψα και δείπνο!»
Τι εννοεί: Εξακολουθείς ακόμα όμως να μη με καταλαβαίνεις. Δεν με ακούς. Φοβάμαι ότι αυτό σημαίνει ότι δεν σε νοιάζει για μένα και τη σχέση μας.
  • Άνδρας: «Αφού σου έχω πει, ας τρώτε χωρίς εμένα αν δεν είμαι εκεί. Γιατί κάνεις τόση φασαρία από το τίποτα;»
Τι εννοεί: Αν υπερασπιστώ τον εαυτό μου, αγνοήσω ή αρνηθώ και ελαχιστοποιήσω το συμβάν,  ίσως με αφήσει ήσυχο. Μισώ να την απογοητεύω. Αυτή η νύχτα είναι χαμένη.
  • Γυναίκα: «Δεν είναι τίποτα!? Μου υποσχέθηκες ότι θα με πάρεις τηλέφωνο! Αυτό δείχνει ασέβεια. Μαγειρεύω δείπνο και είναι σαν να μην το εκτιμάς ή να μην σε νοιάζει. Απλά σκέφτεσαι μόνο τον εαυτό σου!»
Τι εννοεί: Είμαι σε πανικό εδώ! Είναι τόσο ενοχλητικό για μένα ότι δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεσαι το πόσο άσχημα νιώθω. Δεν παρατηρείς τον πόνο μου καθόλου. Μάλλον δεν σημαίνω τίποτα για σένα.
  •  Άνδρας: «Γιατί δεν μπορείς να χαλαρώσεις λίγο;»
Τι εννοεί: Σε παρακαλώ ας τελειώνουμε με αυτό. Μισώ όταν θυμώνει και φέρεται έτσι σαν και τώρα γιατί δεν ξέρω τι να κάνω, τι να της πω και πώς να φερθώ όταν την βλέπω να κάνει έτσι. Με φοβίζει όταν είναι θυμωμένη επειδή μια μέρα θα μπορούσε απλώς να αποφασίσει να θέσει τέλος στην σχέση μας.

Και οι δύο σε αυτή την περίπτωση βιώνουν πανικό! Η σύζυγος αγχωτική, ο σύζυγος αποφευκτικός και οι δύο νιώθουν πανικό λόγω της σύγκρουσης. Ο πανικός του άντρα ενεργοποιείται από το θυμό της συζύγου και αντίστοιχα ο δικός της πανικός ενεργοποιείται από την απορριπτική του στάση. Αλλά και οι δύο φοβούνται ότι η σχέση τους είναι σε κίνδυνο και γι’ αυτό αντιδρούν κατ’ αυτό τον τρόπο εξαιτίας αυτού του φόβου.
Εάν όμως γνωρίζατε από πριν τον τύπο πανικού προσκόλλησης που βιώνεται τώρα, μπορείτε να φανταστείτε ότι η συζήτηση θα μπορούσε να είναι σε θέση να πάει κάπως έτσι:
  • Γυναίκα: «Αυτό με κάνει να νιώθω πραγματικά άσχημα όταν δεν ενημερώνεις, δεν μου τηλεφωνείς για να μου πεις ότι θα αργήσεις».
  • Άνδρας: «Εντάξει, καταλαβαίνω. Βλέπω γιατί είσαι αναστατωμένη, από τη στιγμή που μαγειρεύεις το δείπνο και τα σχετικά...»
  • Γυναίκα: «Ναι, έχω μόλις αρχίσει να αναρωτιέμαι αν ακόμα νοιάζεσαι για μένα. Αυτό είναι συνήθως που με αναστατώνει και τότε είναι εκείνη τη στιγμή που με κάνει να φέρομαι έτσι» (θυμωμένα) 
  • Άντρας: «Το ξέρω. Μισώ όταν θυμώνεις γιατί με αγχώνει σημαντικά. Αρχίζω να ανησυχώ αν ακόμα θέλεις να είσαι σε αυτή τη σχέση».
  • Γυναίκα: «Αυτό σε αναστατώνει; Δεν φαίνεσαι αναστατωμένος, αυτό που εκλαμβάνω από εσένα είναι ότι είσαι ενοχλημένος μαζί μου».
  •  Άνδρας: «Ναι, βέβαια αναστατώνομαι. Αν και δεν το δείχνω συνήθως, βέβαια και ανησυχώ όταν είσαι θυμωμένη μαζί μου. Δεν θέλω να τσακωνόμαστε όλη τη νύχτα ή να μην τα πηγαίνουμε καλά. Νιώθω πάρα πολύ ανόητος, γιατί θα ήταν αρκετά εύκολο να σε πάρω τηλέφωνο. Απλώς το ξεχνάω».
  • Γυναίκα: «Εντάξει. Θα προσπαθήσω να θυμάμαι ότι απλά το ξεχνάς. Θα προσπαθήσω να μην το παίρνω προσωπικά. Ειδικά αν μου πεις  ότι είχες την πρόθεση να με πάρεις τηλέφωνο και ξεχάστηκες λόγω δουλειάς».
  •  Άνδρας: «Και εγώ θα προσπαθώ να σε ενημερώνω όταν πρόκειται να αργήσω».
  •  Γυναίκα: «Εντάξει. Ας φάμε τώρα».
Βλέπετε πως όταν μοιράζεστε και επικοινωνείτε μεταξύ σας αυτά που νιώθετε, η συναισθηματική αποκάλυψη είναι η απόδειξη που οδηγεί σε μια βελτιωμένη, υγιή, συναισθηματική και σεξουαλική ζωή.
Και τώρα που γνωρίζετε τον όρο «πανικό προσκόλλησης» εάν για παράδειγμα  το παιδί του φίλου σας ενεργεί αντιδραστικά και θυμωμένα απέναντί τους, μπορείτε να τονίσετε στους ανυποψίαστους γονείς το εξής: «Νομίζω ότι ενεργεί έτσι γιατί αισθάνεται πανικό, οπότε μάλλον θα πρέπει να κλείσετε το τηλέφωνό σας και να αλληλεπιδράσετε μαζί του».

Πηγή: http://www.psychologynow.gr/sheseis/synaisthimatiki-apokalypsi-i-odos-gia-mia-psyhika-ygii-shesi

Η δύναμη της αγάπης στις σχέσεις των ζευγαριών

Η Dr. Sue Johnson είναι διευθύντρια του Ινστιτούτου για τα Ζευγάρια και την Οικογένεια της Οτάβα και του Διεθνούς Κέντρου Αριστείας στο EFT. Ανέπτυξε μια πρωτοποριακή προσέγγιση, το μοντέλο θεραπείας EFT (Emotionally Focused Therapy), το οποίο προέκυψε έπειτα από πολλά χρόνια εμπειρικής δουλειάς με ζευγάρια και οικογένειες. Η προσέγγιση αυτή υποστηρίζει ότι μερικά συναισθηματικά ερεθίσματα είναι ικανά να αλλάξουν τον δεσμό μεταξύ των συντρόφων. Στο βιβλίο της "Κράτα με Σφιχτά: Επτά συνομιλίες για μια ζωή γεμάτη αγάπη" (μτφρ Ρίτα Βεντούρα, Εκδόσεις Gutenberg, 2014)  η Dr. Sue Johnson αναλύει τις σχέσεις των ζευγαριών και τρόπους με τους οποίους η αγάπη μπορεί να τις κρατήσει ζωντανές. Στον επίλογο του βιβλίου, η συγγραφέας κάνει μία σύνοψη όλων αυτών που έμαθε τόσα χρόνια από τα ζευγάρια που συνάντησε στο γραφείο της με σκοπό να σώσουν τη σχέση τους.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει η ίδια (σελ.283):
  • Η ανάγκη μας να έρθουν κοντά μας οι άλλοι όταν τους φωνάζουμε - να μας προσφέρουν ένα ασφαλές λιμάνι- είναι απόλυτη. 
  • Η συναισθηματική πείνα είναι μια πραγματικότητα. Όταν κάποιος νιώθει συναισθηματική ερημιά, όταν νιώθει ότι έχει απορριφθεί ή εγκαταλειφθεί, τότε πονάει σωματικά και συναισθηματικά και πανικοβάλλεται. 
  • Υπάρχουν πολύ λίγοι τρόποι να τα βγάλουμε πέρα με τον πόνο μας όταν οι πρωταρχικές μας ανάγκες για σύνδεση δεν έχουν ικανοποιηθεί. 
  • Η συναισθηματική ισορροπία, η ηρεμία και η πραγματική χαρά είναι τα βραβεία της αγάπης. Το ερωτικό ξεμυάλισμα είναι το βραβείο των μπούφων.
  • Δεν υπάρχει τέλεια επίδοση στην αγάπη ή στο σεξ. Όταν έχεις πάθει εμμονή με την επίδοση, τότε φτάνεις σε αδιέξοδο. Αυτό που μετράει είναι η συναισθηματική παρουσία. 
  • Στις σχέσεις δεν υπάρχει σχέση αιτίου-αιτιατού, δεν υπάρχουν ευθείες γραμμές, μόνο κύκλοι που οι σύντροφοι δημιουργούν μαζί. Σπρώχνουμε ο ένας τον άλλον σε θηλιές και φαύλους κύκλους σύνδεσης και αποσύνδεσης. 
  • Εαν αποφασίσουμε να ακούσουμε τα συναισθήματά μας και να τα χρησιμοποιήσουμε σαν οδηγό, μας λέει ακριβώς τι χρειαζόμαστε. 
  • Όλοι μερικές φορές πατάμε το κουμπί του πανικού. Χάνουμε την ισορροπία μας και καταφεύγουμε σε τρόπους αγχωτικού ελέγχου ή αναισθησίας ή απομάκρυνσης. Το μυστικό είναι να μην παραμένουμε σε αυτές τις καταστάσεις. Είναι πολύ δύσκολο για τον/την αγαπημένη σας να σας συναντήσει εκεί. 
  • Κομβικές στιγμές σύνδεσης, όταν δηλαδή ένα άτομο πλησιάζει το άλλο και ο άλλος ανταποκρίνεται, χρειάζονται κουραγιο για να επιτευχθούν, όμως είναι μαγικές και μεταμορφώνουν. 
  • Είναι σημαντικό να συγχωρήσουμε αυτούς που μας πλήγωσαν και αυτό συμβάινει μόνο όταν ο ένας σύντροφος μπορεί να κατανοήσει την πληγή του και να ξέρει εκείνη τη στιγμή ότι ο αγαπημένος του βρίσκεται σε επαφή μαζί του και να τη συναισθάνεται μαζί του. 
  • Η διάρκεια του πάθους είναι εντελώς δυνατή όταν υπάρχει αγάπη. Η απρόβλεπτη θερμότητα του έρωτα έιναι απλά η εισαγωγή. Ένας συντονισμένος δεσμός είναι η συμφωνία. 
  • Η παραμέληση θα σκοτώσει τον έρωτα. Ο έρωτας χρειάζεται προσοχή. Όταν γνωρίζεις τις ανάγκες σου για συναισθηματικό δεσμό και όταν ανταποκρίνεσαι σε αυτές του/της αγαπημένου/νης σου, μπορείς να κάνεις έναν δεσμό να διαρκέσει μέχρι "ο θάνατος να μας χωρίσει". 
  • Όλα τα κλισέ για την αγάπη - όταν οι άνθρωποι νιώθουν ότι αγαπιούνται αισθάνονται και πιο ελεύθεροι, πιο ζωντανοί και πιο δυνατοί- είναι πολύ πιο αληθινά απ'ότι φανταζόμαστε. 

Συνήθη ζητήματα ενηλίκων που τους οδηγούν στην επαγγελματική συμβουλευτική



Είναι γεγονός ότι η επαγγελματική συμβουλευτική στη χώρα μας έχει συνδεθεί κυρίως με την επιλογή επαγγέλματος στη μαθητική ηλικία που κορυφώνεται με την εισαγωγή του μαθητή στο πανεπιστήμιο. Είναι όμως μόνο αυτό; Η επαγγελματική συμβουλευτική απευθύνεται μόνο στους εφήβους για την επιλογή των σπουδών τους; Τι γίνεται με τους ενήλικες και τις αποφάσεις που καλούνται να παίρνουν στα επαγγελματικά τους ζητήματα; Η επαγγελματική συμβουλευτική δεν αφορά μόνο τους μαθητές αλλά και τους ενήλικες σε όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους. Δεδομένου ότι η επαγγελματική ανάπτυξη αποτελεί μία δια βίου διαδικασία δεν μας κάνει εντύπωση ότι ολοένα και περισσότεροι ενήλικες απευθύνονται στους επαγγελματικούς συμβούλους για υποστήριξη στη λήψη των επαγγελματικών τους αποφάσεων. Oι ενήλικες αυτοί μπορεί να είναι εργαζόμενοι, άνεργοι ή φοιτητές οι οποίοι αναζητούν λύσεις σε ζητήματα που σχετίζονται με τη σταδιοδρομία τους. Πιο συγκεκριμένα, τα κυριότερα πεδία εφαρμογής της επαγγελματικής συμβουλευτικής στις τρεις αυτές κατηγορίες των ενηλίκων είναι τα ακόλουθα:
  1. Εργαζόμενοι: Σήμερα υπάρχει όλο και μεγαλύτερη πίεση προς τους εργαζόμενους για καλύτερη απόδοση στη δουλειά τους με όσο το δυνατόν λιγότερα μέσα. Ως αποτέλεσμα ο σύγχρονος εργαζόμενος βρίσκεται σε ένα συνεχή «αγώνα» επίδοσης, γεγονός που μπορεί να του προκαλέσει συναισθηματικές δυσκολίες και διλήμματα. Η παροχή υποστήριξης βοηθάει τον εργαζόμενο να μετριάσει τα θέματα που αντιμετωπίζει στην προσωπική ή εργασιακή του ζωή και τα οποία επηρεάζουν αρνητικά την εργασία, την προσωπική ευεξία και την παραγωγικότητά του. Ενδεικτικά ζητήματα που ενδέχεται να αντιμετωπίσει ένας εργαζόμενος είναι οι συνεχείς αλλαγές στην αγορά εργασίας, το εργασιακό στρες, η επαγγελματική εξουθένωση, η χαμηλή απόδοση, η σύγκρουση εργασίας-οικογένειας, οι δυσκολίες στην επικοινωνία και τη συνεργασία με τους συναδέλφους, η μετάβαση στη συνταξιοδότηση κ.ά.
  2. Άνεργοι: Οι άνθρωποι αισθάνονται πολλά διαφορετικά συναισθήματα όταν μένουν χωρίς δουλειά.  Αυτά ποικίλουν ανάλογα με τον τρόπο που έχει χάσει κανείς την εργασία του, το διάστημα της ανεργίας, την οικονομική κατάσταση που αντιμετωπίζει κ.ά. Τα άτομα που χάνουν τη δουλειά τους συνήθως νιώθουν στρες, λύπη ή θυμό και αβεβαιότητα. Η ανεργία μπορεί να αυξήσει το άγχος και την κατάθλιψη, οδηγώντας το άτομο σε αρνητική εικόνα για τον εαυτό του και τη ζωή. Ενδεικτικά ζητήματα που μπορεί να οδηγήσουν έναν άνεργο στην αναζήτηση επαγγελματικής  συμβουλευτικής είναι τα συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα της ανεργίας, η εμπειρία της απόλυσης, ο προσδιορισμός των στόχων και του σχεδίου δράσης, η εκμάθηση τεχνικών για αποτελεσματική αναζήτηση εργασίας, η διερεύνηση του ατομικού επαγγελματικού προφίλ κ.ά.
  3. Φοιτητές: Η επαγγελματική συμβουλευτική των φοιτητών και των σπουδαστών έχει στόχο την υποστήριξή τους κατά τη διάρκεια των σπουδών τους αλλά και μετά την αποφοίτηση στη μετάβαση από την ακαδημαϊκή στην επαγγελματική κοινότητα. Συνήθως περιλαμβάνει τη συμβουλευτική υποστήριξη σε θέματα επιλογής σπουδών και ένταξης στην αγορά εργασίας. Ενδεικτικά ζητήματα για τα οποία η επαγγελματική συμβουλευτική μπορεί να είναι χρήσιμη σε ένα φοιτητή είναι: η επιλογή κατεύθυνσης σπουδών σε προπτυχιακό ή μεταπτυχιακό επίπεδο, η σύνταξη βιογραφικού σημειώματος, η  προετοιμασία για τη συνέντευξη επιλογής, η λήψη αποφάσεων, η διερεύνηση του ατομικού επαγγελματικού προφίλ, η κοινωνική προσαρμογή κ.ά.
Παρουσιάστηκαν ενδεικτικά ορισμένα από τα συνήθη ζητήματα τα οποία οδηγούν τους ενήλικες στον επαγγελματικό σύμβουλο, σε καμία περίπτωση δεν εξαντλούνται σε αυτό το άρθρο. Ο επαγγελματικός σύμβουλος χρειάζεται να είναι ευαισθητοποιημένος ώστε να διακρίνει τις ανάγκες του συμβουλευόμενου και να προχωρήσει στην κατάλληλη παρέμβαση.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της Edujob http://edujob.gr/arthrografia/spoudes-epaggelmata/sinithi-zitimata-enilikwn-pou-tous-odigoun-stin-epagelmatiki-simvouleutiki

Άνθρωποι έρχονται και φεύγουν χωρίς να αντιληφθούν τι είναι η ζωή...

Sygkiries k EpilogesΟ πατέρας Φιλόθεος Φάρος, είναι ένας πεφωτισμένος κληρικός, θεολόγος και ψυχοθεραπευτής. Συζητώντας μαζί του ανακαλύπτεις νέους ορίζοντες, αποκομίζεις πλούτο γνώσης, συναισθημάτων και μια γλυκιά γεύση για την ζωή. Έχει συγγράψει πάνω από δέκα βιβλία με κύρια θέματα την ζωή του ανθρώπου, τον έρωτα, τον θάνατο και το πιο σημαντικό είναι ότι καταφέρνει με λόγια ψυχής να αφυπνίζει συνειδήσεις.

Η ελληνική κοινωνία νοσεί βαθιά, μπορεί να γιατρευτεί πάτερ και πώς;
Νομίζω ότι αυτό που απαιτείται είναι αλλαγή ήθους. Έχουμε δημιουργήσει ένα ήθος τις τελευταίες, τρεις ή τέσσερις, δεκαετίες το οποίο δεν είναι λειτουργικό, είναι ανθρωποκτόνο. Ο μέσος άνθρωπος έχει υιοθετήσει αυτό το ήθος και δεν έχει επίγνωση του γεγονότος ότι αυτό καταστρέφει την ζωή του και γενικότερα την κοινωνία. Ένα από τα χαρακτηριστικά αυτού του ήθους είναι ότι είναι αρκετά ατομικιστικό. Ο άνθρωπος πιστεύει ότι εξυπηρετεί το συμφέρον του όταν ενδιαφέρεται μόνο για αυτό και αδιαφορεί για οποιονδήποτε και οτιδήποτε άλλο. Νομίζει ότι έτσι κάνει το καλύτερο για τον εαυτό του, όμως  αυτό είναι πλάνη, είναι απάτη δεν λειτουργούν έτσι τα πράγματα, ο κόσμος είναι μια ενότητα. Εάν ο διπλανός μου δεν είναι καλά, αργά η γρήγορα δεν θα είμαι και εγώ καλά.
Η σημερινή βασική αιτία της κρίσης έχετε αναφέρει ότι είναι η ‘χρεοκοπία των αξιών’.
Φυσικά, υιοθετήσαμε αξίες που δεν είναι λειτουργικές, δηλαδή αξίες όπως η επιτυχία, η χλιδή, ο πλούτος και η προβολή. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος μπορεί να ζήσει χωρίς ένα καλό αυτοκίνητο ή χωρίς βίλλα στα βόρεια προάστια, χωρίς σχέσεις όμως δεν μπορεί να ζήσει. Ο καθένας ενδιαφέρεται να εξασφαλίσει για τον εαυτό του υλικά πράγματα, όχι πως τα υλικά είναι κάτι κακό, αλλά είναι ο τρόπος που τα χρησιμοποιείς και η ιεράρχηση που τους δίνουμε. Τα υλικά πράγματα είναι ευλογία όταν τα βλέπεις σαν ευκαιρία να προσφέρεις στον άλλον και κατάρα όταν είναι να τα αρπάξεις από τον άλλον.
Έχετε παρομοιάσει την σημερινή κρίση με αυτήν της μέσης ηλικίας, πώς εννοείτε αυτή την σύγκριση;
Αυτό είναι κάτι που συμβαίνει στην μέση ηλικία, όπου ο άνθρωπος διαπιστώνει ότι αυτά που δημιούργησε στο πρώτο μισό της ζωής του, τελικά δεν τον κάλυψαν. Κάποιοι άνθρωποι όμως προσπαθούν να διατηρήσουν το ενδιαφέρον τους για τα ίδια πράγματα και αξίες και στο δεύτερο μισό της ζωής  είναι αυτοί που θα το χάσουν το τρένο. Πολλοί στην μέση ηλικία δεν αντιλαμβάνονται ότι έχουν χάσει φυσικές δυνάμεις. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα, τον έρωτα: στο πρώτο μισό της ζωής ο μέσος άνθρωπος τον βλέπει σαν άθλημα, ως επίτευγμα, κάτι με το οποίο θα αποδείξει ότι έχει κάποιες δυνατότητες. Στην μέση ηλικία λοιπόν, όλες οι λειτουργίες επιβραδύνονται, τα πάντα. Με τον ίδιο τρόπο υπάρχει και μια εξασθένηση των σεξουαλικών δυνατοτήτων του άνθρωπου, ειδικά οι άντρες όταν διαπιστώνουν αυτή την επιβράδυνση πανικοβάλλονται και πηγαίνουν σε κάποιον σεξολόγο, που υποτίθεται ότι είναι επιστήμονας που θα τους δώσει κάποια χάπια ώστε να τονωθούν πάλι. Έτσι η κοινωνία ωθεί από νεαρή ηλικία κάποιον να δει την σεξουαλικότητα σαν κάτι στο οποίο πρέπει να έχει ορισμένες επιδόσεις, με αποτέλεσμα να μην ανακαλύπτει ποτέ τον έρωτα. Άρα όταν χάνει τις σωματικές του δυνάμεις, του δίνεται η ευκαιρία να μην δει πάλι με τον ίδιο τρόπο τον έρωτα, αλλά με την πραγματική του έννοια που είναι η στοργή, η τρυφερότητα, η αγάπη, εκστατικά πράγματα που δεν τα υποπτεύθηκε στο πρώτο μισό της ζωής του. Επομένως όταν επιμένουμε στην βίλλα και στην Φεράρι, αμελούμε τις σχέσεις, δεν τις έχουμε. Η περίπτωση Ωνάση είναι το καλύτερο παράδειγμα, όπου όταν έχασε τον υιό του είπε «ότι είμαι ο πιο φτωχός άνθρωπος στον κόσμο» και συνειδητοποίησε ότι όλη αυτή η αυτοκρατορία του είναι άχρηστη μπρος στον χαμό του γιού του. Στην κοινωνική κρίση λοιπόν αντιλαμβανόμαστε ότι αυτά που είχαμε τα χάσαμε, πάει και τελείωσε, αυτό που μερικοί πιστεύουν ότι θα υπάρξει τρόπος να τα ξαναπάρουν πίσω γελιούνται. Όλες οι ιδεολογίες έχουν προσφέρει πολύ κακές υπηρεσίες στον σύγχρονο άνθρωπο, γιατί συνέβαλλαν στο περιορισμό της ανθρώπινης ζωής, όλοι ασχολούνται αν θα πάρουν αύξηση στο μισθό τους, αν θα φορέσουν  επώνυμα ρούχα, όμως με αυτά συρρικνώνεται ο άνθρωπος και γίνεται κάτι παραπάνω από το μηδέν. Ο άνθρωπος έχει τεράστιες δυνατότητες μέσα του και οι πιο μεγάλες είναι ο εσωτερικός του κόσμος. Δεν είναι η εξωτερική ψευδαίσθηση, αγνοεί όμως και δεν επιδιώκει την ανάπτυξη του. Δεν υπάρχει πιο εκστατικό πράγμα από το να μοιράζεται κάποιος τα πιο βαθιά πράγματα που συμβαίνουν μέσα του και ίσως ακόμα και την κατάντια του. Άνθρωποι έρχονται και φεύγουν χωρίς να αντιληφθούν τι είναι η ζωή.
Η καταστροφή μπορεί να εξελιχθεί σε ευκαιρία;
Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη γενιά οι νέοι δεν διεκδικούν καθόλου την μοναδικότητα τους, βάζουν το κεφάλι κάτω και γίνονται πρόβατα. Τρέμουν στο ενδεχόμενο να είναι διαφορετικοί. Πανικοβάλλονται και νομίζουν ότι ήρθε το τέλος του κόσμου με την καταστροφή ενώ πρέπει να αντιληφθούν  ότι αυτή είναι η ευκαιρία της ζωής τους. Ακούω να λένε άνθρωποι για τις συμφορές που συμβαίνουν και αναρωτιέμαι, είναι συμφορά να μου περιορίσουν την σύνταξη μου κατά 300 ευρώ και δεν είναι αυτό που επικράτησε τις τελευταίες δεκαετίες, όπου γίναμε θηρία; ‘Ο θάνατός σου η ζωή μου’ να είναι η κυρίαρχη στάση ζωής; Τα πάντα πουλιόντουσαν, ζούσαμε ανάμεσα σε εχθρούς, αυτό ήταν καταστροφή και όχι η μείωση της σύνταξης. Χωρίς τον άλλο όμως δεν υπάρχουμε, είμαστε μισοί. Επίσης, έχουμε και μια άλλη συμφορά που συνέβη τα τελευταία χρόνια, ότι ο καπάτσος και ο έξυπνος βρίσκει ένα τρόπο να μην κάνει τίποτα και να τα έχει όλα. Λοιπόν, αυτό τι ήταν στην πραγματικότητα, ότι θάφτηκαν ποιος ξέρει πόσα ταλέντα, ότι πολλοί άνθρωποι σάπισαν σαν κηφήνες με παντελή έλλειψη αυτοεκτίμησης. Λένε μερικοί ότι πεινάνε, ξέρω ότι προκαλώ δυσαρέσκεια με αυτό που θα πω, αλλά τι σημαίνει πεινάω; Με 3 ευρώ ένας άνθρωπος μπορεί να φτιάξει ένα φαγητό με 6-7 μερίδες. Είμαι παιδί της κατοχής που δεν είχαμε στην κυριολεξία να φάμε, όχι ότι δεν είχα σουβλάκι να φάω  και έλεγα στην μάνα μου, να μου δώσει να φάω και μου απαντούσε με δάκρυα στα μάτια ‘παιδί μου γιατί με βασανίζεις, αφού ξέρεις ότι δεν έχω να σου δώσω τίποτα’. Αν σήμερα απλώσει κάποιος το χέρι του σε ένα πεζοδρόμιο θα μαζέψει σε μια ώρα ένα δεκάρικο σίγουρα και μερικοί άνθρωποι νομίζουν ότι είναι φιλάνθρωποι αν δώσουν ελεημοσύνη σε ηρωινομανείς.
Νέος 30 ετών, με πτυχία, άνεργος έρχεται να ζητήσει την συμβουλή σας ώστε  να μπορέσει να σταθεί στα πόδια του. Τι του απαντάτε;
Κοιτάξτε, υπάρχει η δυνατότητα να μην κάνεις τίποτα και να ζήσεις μια ζωή χαρισάμενη. Τι έγινε όμως με αυτό τον τρόπο ζωής; Θα σας εξηγήσω τι σημαίνει η λέξη προπονώ; Σημαίνει ότι πονάω προηγουμένως, ότι προετοιμάζομαι για τον πόνο που θα έρθει για την ουσιαστική προσπάθεια της ανάπτυξης. Το κίνητρο για την δημιουργία είναι η ανάγκη και ακούω ορισμένους γονείς να λένε, ‘μην λείψει τίποτα στα παιδιά μου’ και τους δίνουν χαρτζιλίκι πολύ περισσότερο από ένα διπλάσιο βασικό μισθό, άρα γιατί αυτός ο άνθρωπος να πάει να δουλέψει. Πόσοι νέοι άνθρωποι πραγματικά, δεν θέλουν να δουλέψουν, δεν είναι ένας δύο. Λένε δεν βρίσκουν δουλειά, ξέρετε τι εννοούν, ότι δεν βρίσκω μια θέση στο δημόσιο να κάθομαι και να πληρώνομαι, αυτό έχουν μάθει. Όταν ήμουν στην Αμερική και δούλεψα σε μια ψυχιατρική κλινική, ήταν απαραίτητο στο θεραπευτικό πρόγραμμα να υπάρχει η δουλειά, διότι ο άνθρωπος που δεν προσφέρει, δεν δημιουργεί, που δεν αισθάνεται ότι είναι χρήσιμος σε κάποιον και σε κάτι, αυτός ο άνθρωπος έχει μηδενική αυτοπεποίθηση και πέφτει σε κατάθλιψη. Άρα τους λέγαμε τότε ότι, το να βρεις δουλειά είναι δουλειά και τι σημαίνει αυτό; Ότι ξυπνάς στις 7 το πρωί και παίρνεις τους δρόμους και γυρίζεις στις 4 το απόγευμα, τότε θα βρεις δουλειά. Από την άλλη, όταν είσαι άνεργος δεν βάζεις όρους, οποιαδήποτε εργασία θα την κάνεις. Υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που χτυπούν μια πόρτα και λένε ότι χρειαστείτε, οποιαδήποτε στιγμή να σας βοηθήσω, που σημαίνει ότι ο άνθρωπος που θέλει, δουλεύει.
Έχετε πολλές φορές παρουσιάσει ως εμπόδιο ολοκλήρωσης του ατόμου, την γονεϊκή του εξάρτηση. Σε ποια βάση το εννοείτε;
Λίγη ώρα πριν έρθετε μιλούσα στο τηλέφωνο με μια κυρία 75 ετών, η οποία μου έλεγε ότι ο γιός της είναι 40 ετών και ήθελε τι γνώμη μου για θέματα διάφορα, γιατί είναι και ορφανό’. Μα, τι λέτε’ της απαντώ, ‘κυρία μου, εσείς θα αποφασίσετε πως θα ζήσει αυτός ο άνθρωπος στην ζωή του;’. Λοιπόν, ο βαθμός στον οποίο η μέση ελληνική οικογένεια ευνουχίζει τα παιδιά της είναι τεράστιος και για μένα αυτή είναι η μεγαλύτερη συμφορά στην ελληνική κοινωνία. Μεγάλη τραγωδία. Η ελληνική οικογένεια είναι φυτώριο ψυχοπαθολογίας και ευνουχίζει συγκλονιστικά τους νέους ανθρώπους. Βλέπετε οργισμένους νέους που κινούνται από ιδεολογικές αντιλήψεις, κατά βάθος είναι άνθρωποι που είναι οργισμένοι με τους γονείς τους. Πολλές φορές όμως οι περισσότερες οικογένειες δεν αφήνουν τα παιδιά τους να θυμώσουν μαζί τους και το κάνουν με πολύ θρησκευόμενο τρόπο, όπως το τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου, χρησιμοποιούν δηλαδή τον θεό για να καταπιέσουν την μοναδικότητα του παιδιού. Το παιδί στην ουσία υιοθετεί τις βρώμικες αξίες των γονέων. Τι του πουλάνε τόσα χρόνια; Ερχόταν  ο εφοριακός πατέρας που έκλεινε την επιχείρηση κάποιου γιατί δεν του δίνει την μίζα για να φτιάξει την βίλλα στο εξοχικό και πηγαίνει στο σπίτι και καμαρώνει για αυτό. Το μικρό παιδί τι αποκομίζει από αυτό; Πρώτον, ότι ο κόσμος εκεί έξω είναι μια ζούγκλα και όταν έρθει η στιγμή να βγει από την κοιλιά της μάνας του ψυχολογικά, πως να βγει και που να πάει, έχει πανικό και οργή για τους ανθρώπους που τον ευνούχισαν. Επίσης, δεν ξέρω κάποιοι χριστιανοί πως τον διαβάζουν τον Χριστό, ο οποίος δεν ασχολήθηκε ούτε με την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ούτε με τον Ηρώδη, αλλά είπε ότι εχθρός του ανθρώπου είναι ‘οι οικιακοί αυτού’.
Παρόλο που πολλοί λένε ότι οι νέοι απομακρύνονται από την εκκλησία, παρατηρώ ότι είναι αρκετοί αυτοί που στρέφονται στην εξομολόγηση για την οποία έχετε πει ότι λειτουργεί ως αυτοδικαίωση.
Είναι λεπτό το θέμα, αλλά αυτό που σώζει είναι η εκκλησία, η οποία είναι ένας τρόπος ύπαρξης, οι πολλοί έρχονται και γίνονται σώμα Χριστού. Σε αυτό μοιραζόμαστε ότι είμαστε και ότι έχουμε. Οι άνθρωποι πηγαίνουν στην εξομολόγηση με κάποια αισθήματα ενοχής για μια συγκεκριμένη πράξη και αυτό δεν είναι μετάνοια. Η μετάνοια σημαίνει, αλλαγή τρόπου ζωής, όχι να απαλλαγείς από την ενοχή γιατί το έκανες και πώς το έκανες.
Είμαστε μια χώρα όπου το 90% είναι ορθόδοξοι, δεν είναι μια αποτυχία της εκκλησίας το γεγονός ότι έχει ευθύνες για μια τόσο εγωιστική κοινωνία όπως είναι η ελληνική;
Ακριβώς. Όπως έλεγε ο Χριστόδουλος πριν μερικά χρόνια ότι είμαστε 95% ορθόδοξοι και δεν καταλάβαινε ότι αυτό που έλεγε στρεφόταν εναντίον του, αφού τι είναι αυτό που κάνει η ίδια η ορθοδοξία, έχει δημιουργήσει αυτή την θηριωδία; Ξέρετε ασχολούνται πολλοί Χριστιανοί με διάφορα όπως το αν έφαγες λάδι την Παρασκευή και άλλα παρόμοια, όμως την πεμπτουσία της χριστιανικής διδασκαλίας την αγνοούν παντελώς. Λέει το Ευαγγέλιο ‘ο έχων δύο χιτώνες, να δίνει τον ένα’, ποιος σήμερα το κάνει αυτό;.
Έχετε δηλώσει ότι «στις μέρες μας ο Θεός είναι νεκρός, τον έχουμε σκοτώσει και είμαστε ορφανοί.».
Η πίστη δεν είναι λόγια, είναι ένα βίωμα. Ο άνθρωπος που πιστεύει, τι σημαίνει πιστεύω, ότι έχεις μια ζωντανή σχέση με τον Θεό, τον Χριστό, όχι ότι απλά λέω ‘πιστεύω εις ένα Θεό Πατέρα Παντοκράτορα’. Επιπλέον, ο άνθρωπος που έχει αυτή την προσωπική σχέση, την ακτινοβολεί κιόλας, δεν χρειάζεται να πει τίποτα. Αυτός που λέει, που προσπαθεί να αποδείξει ότι πιστεύει, είναι αυτός που δεν πιστεύει και προσπαθεί να παραπλανήσει και τον εαυτό του. Στην πραγματικότητα θα ήθελα να ρωτήσω, έχετε συναντήσει τον Ιησού Χριστό; Εσύ που λες πιστεύω ή επαναλαμβάνεις αυτό που λέει ένα βιβλίο ακόμα και αν είναι αυτό το Ευαγγέλιο; Κοιτάξτε, ο άπιστος Θωμάς δεν είναι παράδειγμα προς αποφυγήν αλλά προς μίμηση, αυτό είναι πίστη, τα άλλα είναι απάτη είτε με επίγνωση άρα είναι παλιανθρωπιά, είτε χωρίς επίγνωση άρα είναι νεύρωση.
Είναι καταφύγιο για τον άνθρωπο η πίστη;
Την πραγματική πίστη δεν μπορείς να την πεις καταφύγιο, διότι η κοινωνία και η σχέση είναι προϋπόθεση ζωής. Όπως έχουμε ανάγκη τον συνάνθρωπο έχουμε και μια διάσταση που είναι το μέσον με το οποίο ο άνθρωπος επικοινωνεί με το μυστήριο της ζωής, που είναι πέραν της λογικής. Η πίστη δεν έχει να κάνει με την λογική, είναι μια άλλη διάσταση της ύπαρξης.  Για παράδειγμα το συναίσθημα είναι πέρα από την λογική, επομένως άλλη λειτουργία και μια άλλη ανάγκη είναι και αυτή της κοινωνίας με το υπερβατό.
Η ύπαρξη των θρησκειών είναι η απάντηση του ανθρώπου για να αντιμετωπίσει τον φόβο του θανάτου;
Πολλές φορές οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τις θρησκείες με αυτό τον τρόπο και όταν λέμε βέβαια θρησκείες δεν ξέρω σε τι αναφερόμαστε. Είναι αρκετές φορές που αυτό που αποκαλούμε θρησκεία είναι παραφροσύνη, εκμετάλλευση, ένα σωρό αποκρουστικά πράγματα. Για αυτό εμένα η λέξη θρησκεία δεν μου πάει. Για μένα η πνευματική ζωή είναι μια γεύση, όχι ιδεολογία που μου την είπαν, την διάβασα, την αποστηθίζω και τα απαγγέλω.
Ένας Γάλλος συγγραφέας έχει πει «η ζωή είναι ένας είδος μελαγχολικού μυστηρίου που μόνο η πίστη ξέρει το μυστικό».
Για μένα η ζωή είναι ένα μυστήριο αλλά με την έννοια ότι δεν εξηγείτε με τις δυνατότητες της λογικής και όταν μερικές φορές οι επιστήμονες προσπαθούν να το αμφισβητήσουν αυτό γίνονται αστείοι, όπως γίνονται πολλές φορές και οι θρησκευόμενοι οι οποίοι με λόγια προσπαθούν να αποδείξουν είτε την ύπαρξη του Θεού ή της μεταθανάτιας ζωής. Η αιωνιότητα δεν είναι τόπος ή χρόνος αλλά τρόπος.
Η φύση της αμαρτίας ποια είναι; Έχει γράψει η Κική Δημουλά «μην επιτρέψεις στις πληγές σου να σε μετατρέψουν σε ένα άτομο που δεν είσαι…»
Οποιαδήποτε αυτοκαταστροφική ενέργεια του ανθρώπου, είναι κάτι με το οποίο ο άνθρωπος στρέφεται εναντίον του και όχι κατά του Θεού. Ο Θεός δεν προσβάλλεται και σε αυτό οι θρησκείες έχουν προκαλέσει ασύλληπτη ζημιά στην ανθρωπότητα, παρουσιάζοντας την αμαρτία ως προσβολή εναντίον του θεού.

Ένα από τα βιβλία σας φέρει τον τίτλο ‘Συγκυρίες και Επιλογές’, πως οι συγκυρίες καθορίζουν τις επιλογές μας;
Εγώ θέλησα να δείξω ότι υπήρχαν κάποιες συγκυρίες στην ζωή μου, δεν ζούσα στο κενό και προσπάθησα να δείξω ότι την ζωή μου την καθόρισαν οι επιλογές μου. Οι συγκυρίες έχουν διπλή όψη, όπως είπαμε για την κρίση, για κάποιους συμφορά και για άλλους ευκαιρία. Έτσι λοιπόν, το κακό που μου κάνουν οι άλλοι δεν είναι αυτό που με καθορίζει, αλλά το κακό που με καθορίζει είναι αυτό που κάνω εγώ στους άλλους και τελικά το κακό που με καθορίζει είναι το κακό που κάνω εγώ στον εαυτό μου. Όσο πιο σωστές είναι οι επιλογές μας, τόσο πληρέστερη και ποιοτική θα είναι η ζωή μας.
Πότε αποκτά νόημα η ζωή του ανθρώπου;
Η κοινωνία, η προσφορά και η δημιουργία.
Μια από τις μεγαλύτερες μάστιγες στην εποχή μας είναι η κατάθλιψη, γιατί πιστεύετε ότι ο άνθρωπος αφήνεται ή τι τον οδηγεί στην πνευματική αναπηρία;
Η κατάθλιψη συνήθως παρουσιάζεται στην μέση ηλικία, όπως είπαμε, και αυτό γιατί δεν μπορεί ο άνθρωπος να δεχτεί ότι πλέον για παράδειγμα δεν είναι όμορφος, δεν δέχεται ότι έχει ρυτίδες ενώ δεν υποπτεύεται ότι οι ρυτίδες είναι μια άλλη ομορφιά. Επίσης ακουμπά και τους νέους, οι οποίοι αρνούνται να δουν τον πραγματικό κόσμο  αλλά πιστεύω ότι η ζωή έχει τον τρόπο να αυτοπροστατεύεται.
Ο χρόνος είναι ο καλύτερος δάσκαλος αλλά δυστυχώς σκοτώνει όλους τους μαθητές του». Ο χρόνος τα λύνει όλα;
Ο χρόνος δεν τα λύνει όλα αλλά δείχνει ‘τι είναι τι’, δηλαδή έχετε μια σύγκρουση με ένα άνθρωπο και σεις το βλέπετε έτσι και ο άλλος διαφορετικά, σημασία δεν έχει ο τρόπος που τα λέτε αλλά ο λόγος που τα λέτε…

Πηγή: http://grekamag.gr/41745/