Η ζήλεια είναι μία προστατευτική αντίδραση στην απειλή μίας σημαντικής σχέσης (Pines, 1992; Pines & Aronson, 1983). Αν ο σύντροφός σας έχει κάποια άλλη σχέση αλλά παρόλα αυτά δεν αισθάνεστε ότι απειλείται το εγώ σας ή η σχέση σας, δεν θα ζηλέψετε. Αν έχετε πάψει να αγαπάτε το σύντροφό σας και η σχέση σας δεν είναι πια σημαντική για εσάς, πάλι δεν θα ζηλέψετε ιδιαίτερα. Αν όμως πιστεύετε ότι η σχέση σας είναι σημαντική και έχετε επενδύσει το εγώ σας σε αυτήν, το πιθανότερο είναι να αισθανθείτε ότι η σχέση του συντρόφου σας με κάποιο άλλο πρόσωπο, σας απειλεί και να απαντήσετε με ζήλεια.
Η ζήλεια φαίνεται ότι είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Υπάρχει ακόμη και σε πολιτισμούς όπου καταδικάζεται και την έχουν αισθανθεί κάποτε και όσοι αναφέρουν ότι δεν είναι «ζηλιάρηδες» (Pines, 1992). Οι θεωρητικοί της εξέλιξης εξηγούν την παγκοσμιότητα της ζήλειας με το ρόλο που παίζει ώστε να εξασφαλίσει τη μεταβίβαση των γονιδίων ενός συγκεκριμένου ανθρώπου. Οι ψυχαναλυτές την εξηγούν με τις αναπτυξιακές διαδικασίες που βιώνουν τα παιδιά.
Η ζήλεια μπορεί να οδηγήσει τους ανθρώπους να κάνουν πράγματα που δεν θα έκαναν σε καμία άλλη περίπτωση. Ειδικότερα, η ζήλεια στις σχέσεις των ζευγαριών μπορεί να γίνει εξαιρετικά επώδυνη. Οι άνθρωποι που βρίσκονται σε κρίση ζήλειας συχνά νιώθουν εκτός εαυτού. Ορισμένες φορές φτάνουν στα άκρα, ακόμη και στη βία, εξαιτίας αυτών των συναισθημάτων.
Σε μία έρευνα της Pines σε άνδρες και γυναίκες, στην ερώτηση «Πόσο συχνά αισθάνεστε έντονη ζήλεια στη σχέση σας;» η ανάλυση των δεδομένων αποκάλυψε ότι όσο πιο συχνή ήταν η έντονη ζήλεια τόσο υψηλότερο ήταν το επίπεδο της φθοράς στη σχέση. Είναι πιθανόν αυτό το εύρημα να ερμηνευτεί ως ένδειξη ότι οι άνθρωποι που είναι ανοιχτοί με τα συναισθήματά τους και δεν φοβούνται να δεχτούν πράγματα που ίσως έχουν αρνητικές συνέπειες στην εικόνα τους, μπορούν πιο εύκολα να δεχθούν τη ζήλεια και τη φθορά από όσους δεν είναι ανοιχτοί ή πασχίζουν να παρουσιάσουν μία θετική εικόνα.
Σε μία σχέση με ισχυρά θεμέλια εμπιστοσύνης και ασφάλειας, η ζήλεια μπορεί να λειτουργήσει τόσο ως υπενθύμιση στους συντρόφους για το πόσο πολύτιμη είναι η σχέση τους όσο και ως έναυσμα για ανάπτυξη. Σε μία σχέση ελεγχόμενη από τις ρουτίνες της καθημερινότητας, όπου οι σύντροφοι θεωρούν αλλήλους ως δεδομένους, η ζήλεια μπορεί να δώσει στη σχέση απόλυτη προτεραιότητα. Μπορεί να υπενθυμίσει στο ζευγάρι τη σημασία και την ασφάλεια που έχει προσφέρει η σχέση στη ζωή του. Από την άλλη, όταν η ζήλεια είναι ένα μόνιμο πρόβλημα, απειλεί τον ιστό της ασφάλειας και της εμπιστοσύνης που είναι το θεμέλιο της σχέσης. Η ανάγκη για αδιάκοπη αντιμετώπιση της ζήλειας μπορεί να αποβεί σωματικά και συναισθηματικά εξαντλητική και να οδηγήσει στη φθορά.
Πηγή: Pines, A.M. (2007). H Φθορά στην Ερωτική Σχέση: Αιτίες & Θεραπείες. Αθήνα: Περίπλους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου