Συζυγικές Εντάσεις : Πώς Επηρεάζουν το Ρόλο των Γονέων;

 

Όταν συζητάμε τις εντάσεις των αντικρουόμενων υποχρεώσεων, των οικογενειακών δεσμεύσεων και της ενοχής των δύο συζύγων, θα πρέπει να δώσουμε στη γονική ιδιότητα την ιδιαίτερη προσοχή που της ανήκει. Βιβλία, τραγούδια, τηλεοπτικές διαφημίσεις και κωμωδίες όλα πανηγυρίζουν το ζαχαρωμένο γονικό κόσμο. Οι αρχέτυπες εικόνες συμπεριλαμβάνουν αφράτα μωρά ντυμένα με μαλακές νυχτικιές, φρεσκοπλυμένα και χτενισμένα, με ροδαλά μάγουλα και ευτυχισμένα χαμόγελα που τρέχουν να δώσουν ένα φιλί στη Μαμά και το Μπαμπά προτού πάνε για ύπνο. Αλλά όπως όλοι οι γονείς γνωρίζουν, το να είσαι γονιός απέχει πολύ από την κατάσταση της ατέρμονης ευδαιμονίας. Πρέπει να ταΐσεις τα παιδιά, να τα πλύνεις, να τα ντύσεις, να τους ψωνίσεις, να φροντίσεις την υγεία και την ευτυχία τους και να τα φροντίζεις όσο τα ίδια αδυνατούν να το κάνουν. Όταν μεγαλώσουν πρέπει να διαπραγματευτείς τις διαθέσεις τους, τους καβγάδες και τις στενοχώριες τους. Πρέπει να δίνεις τον εαυτό σου, το χρόνο σου και να μην περιμένεις ανταπόδοση.

Με άλλα λόγια, στην ιδανική περίπτωση πρέπει να αγαπάς αδιαπραγμάτευτα. Επιπλέον, δεν υπάρχει σχολείο για να μάθεις το ρόλο σου ως γονιός, ένα ρόλο που για πολλούς ανθρώπους σχετίζεται περισσότερο από κάθε άλλο με το εγώ. Και όχι μόνο αυτό, αλλά επιπλέον δεν μπορείς να εγκαταλείψεις το ρόλο του γονιού όπως ένα αποτυχημένο γάμο ή μία κακή δουλειά. Δεν έχεις ελεύθερα σαββατοκύριακα, δεν μπορείς να αναβάλεις τις ανάγκες του παιδιού όπως κάνεις με μία δυσάρεστη εργασία. Δεν μπορείς να παραιτηθείς από το ρόλο του γονιού ή να πάρεις ακαδημαϊκή άδεια και δεν μπορείς να ανταλλάξεις ένα δύσκολο παιδί με ένα ευκολότερο.

Κάτω από το βάρος αυτών των εντάσεων, για ορισμένους γονείς αρχίζει η φθορά. Περισσότερο για όσους έχουν εξωπραγματικές προσδοκίες από την ιδιότητά τους ως γονείς, που περιμένουν από το παιδί τους, ακόμη κι όταν είναι μωρό, να τους αγαπάει χωρίς όρους και να δίνουν νόημα στη ζωή τους. Αυτό συμβαίνει κυρίως σε όσους είναι απομονωμένοι, αγνοούν τα πραγματικά καθήκοντα του γονιού και στερούνται πόρων και υποστήριξης. Αυτό συμβαίνει επίσης στη διάρκεια δύσκολων φάσεων της ζωής του παιδιού ή των γονιών.

Σε συνεντεύξεις της Pines με επαγγελματίες και εθελοντές που εργάζονταν στην τηλεφωνική βοήθεια προς τους γονείς, προέκυψε ότι η φθορά είναι μία από τις βασικές αιτίες κακομεταχείρισης παιδιών. Οι γονείς καλούν αυτές οι γραμμές συνήθως λέγοντας ότι έχουν φτάσει στα όριά τους: «Δεν αντέχω άλλο», «Αισθάνομαι ότι διαλύομαι», «Δεν μπορώ να το αντιμετωπίσω». Οι εκρήξεις της κακομεταχείρισης όπως και οι εκρήξεις της φθορά ς, σπάνια ξεκινούν από κάποιο δραματικό συμβάν. Συνήθως είναι απλά καθημερινά προβλήματα φροντίδας παιδιών, ιδιαίτερα στην ηλικία από τη γέννηση μέχρι τα πέντε τους χρόνια. Στη διάρκεια αυτών των χρόνων είναι πολύ συνηθισμένο οι γονείς να αισθάνονται φυλακισμένοι στο σπίτι και δεσμευμένοι από όσα συνεπάγεται η φροντίδα ενός παιδιού αυτής της ηλικίας. Κοινωνικά απομονωμένοι, χωρίς να μπορούν να διαχωρίσουν τον εαυτό τους από το παιδί αλλά και χωρίς να γνωρίζουν τι πρέπει να περιμένουν από το παιδί τους, αισθάνονται αποτυχημένοι και ένοχοι.

Σε μία μελέτη που περιείχε συνεντεύξεις εκ βαθέων με δώδεκα γονείς που κακομεταχειρίζονταν τα παιδιά τους, προέκυψε ότι τα επίπεδα φθοράς αυτών των γονιών ήταν τα υψηλότερα από κάθε άλλη ομάδα. Στην ουσία, όλοι οι γονείς που κακομεταχειρίζονταν τα παιδιά τους, υπέφεραν από φτώχια, κακές οικογενειακές σχέσεις και έλλειψη υποστήριξης από το σύντροφο και τους φίλους. Εξέφρασαν μία ανικανότητα να αντιμετωπίσουν τα συναισθηματικά και οικονομικά τους προβλήματα και κατέφυγαν στη βία επειδή δεν είχαν τη γνώση και την ικανότητα να αντιμετωπίσουν τις απαιτήσεις της γονικής ιδιότητάς τους. Στο φως των εντάσεων που μπορεί να προξενήσει η γονική ιδιότητα, είναι ενδιαφέρον ο αριθμός των παιδιών που είχε μία οικογένεια και ο αριθμός των παιδιών που είχε μία οικογένεια και ο αριθμός των παιδιών που εξακολουθούν να ζουν στο σπίτι, δεν είχε σχέση με τη φθορά στο γάμο. Αυτό υποδηλώνει ότι ενώ σε κάποιους γάμους τα παιδιά προξενούν ένταση σε άλλους είναι χαρά και αποτελούν το συνδετικό ιστό που κρατά το ζευγάρι ενωμένο. Ο ρόλος που θα παίξουν τα παιδιά σε ένα γάμο εξαρτάται από τις προσδοκίες του ζευγαριού, τις εντάσεις και τους διαθέσιμους πόρους.

Απόσπασμα από το βιβλίο:
Pines, A.M. (2007). Η Φθορά στην Ερωτική Σχέση: Αιτίες και Θεραπείες. Αθήνα: Περίπλους.